چکیده:
خداوند با فرستادن پیامبران و کتابهای آسمانی، انگیزهها و رفتارهای انسان را تصحیح نموده و به کسانی که رفتار خود را با دستورات الهی منطبق کنند، نوید پاداش داده و آنان را که سر پیچی کنند، مستحق کیفر دانسته است. قرآن، به صراحت سرنوشت افراد و جوامع بشری را در گرو اراده، تصمیم و اقدام خود آنها می داند. آیه 11 سوره رعد موید این نکته میباشد: «ان الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم» خدا حال هیچ قومی را دگرگون نخواهد کرد تا زمانی که آن قوم حالشان راتغییر دهند .از طرفی، یکی از مهمترین مسائل کشورهای جهان سوم و یا کشورهای در حال توسعه جهان، مسئله اقتصادی است و از زمانی که این کشورها خود را از قید بردگی ستمکاران استعمارگر رها ساخته اند، کوشیدهاند از طریق برنامه ریزیهای اقتصادی سالم و پویا، خود را در مسیر توسعه قرار دهند و خوشبختانه شماری از آنها در این امر موفق بودهاند. در کشورهای اسلامی چون ایران، لازم است فرامین الهی و قوانین قرآن در تمامی زمینههای حیات بشری و بر حسب موضوع این مقاله، در زمینه اقتصادی پیاده شوند و مورد آگاهی و اطلاع رسانی قرار گیرند تا ضمن به کار گیری دستورات الهی، به سمت صعود به قله های عدم وابستگی اقتصادی گام بر داشته شود؛ چرا که در سایه کاربرد این تعالیم سعادت دنیا و آخرت تضمین میگردد. میل به زندگی راحت بارزترین کمال مطلوب بشری است و آدمی برای رسیدن به این آرزو همواره تلاش میکند و مایل است از تلاش خود، نتیجه مطلوب به دست آورد؛ از این رو، از نخستین لحظهای که انسان به دنیا میآید نبرد برای زیستن آغاز میشود و ادامه دارد تا زندگیش به پایان برسد. بنابراین نیازهای آدمی را پایانی نیست و به همین علت فعالیت های اقتصادی او هم روز به روز گسترش می یابند؛ پس به دشواری میتوان تصور کرد که انسان به اقتصاد نیاز نداشته باشد یا تحت تاثیر آن نباشد. براین اساس این نتیجه حاصل میگردد که اقتصاد، علمی ریشهدار و بنیادی و بخشی از علم اجتماع میباشد که درباره روابطی ناشی از زندگی بشر در اجتماع، بحث مینماید. در این مقاله به بررسی مباحثی چون تعریف اقتصاد، علم اقتصاد، مبانی، اصول و اهداف اقتصادی با تاکید بر دیدگاههای قرآن پرداخته شده است. به طور کلی با توجه به نیاز بشر به مسائل اقتصادی و همچنین جامع و کامل بودن فرامین قرآن در این زمینه بایستی بسترهای تحقیق، تفحص، آگاه سازی و اطلاع رسانی فراهم گرددتا حلقه های زندگی امروزدر سایه ولایت فقیه به حلقه حکومت حضرت مهدی (عج) پیوند بخورد.
خلاصه ماشینی:
در کشورهای اسلامی چون ایران، لازم است فرامین الهی و قوانین قرآن در تمامی زمینههای حیات بشری و بر حسب موضوع این مقاله، در زمینه اقتصادی پیاده شوند و مورد آگاهی و اطلاع رسانی قرار گیرند تا ضمن به کار گیری دستورات الهی، به سمت صعود به قله های عدم وابستگی اقتصادی گام بر داشته شود؛ چرا که در سایه کاربرد این تعالیم سعادت دنیا و آخرت تضمین میگردد.
. انسانها یک سری نیازها دارند (نیاز، احساس کمبودی است که به انسان دست می دهد) این نیازها با توجه به معیارهای مختلف تقسیم بندی میشوند؛ از جمله نیازهای فیزیولوژیکی، ایمنی، اجتماعی، احترام و خودشکوفایی<FootNote No="492" Text="- (Robbins)استیفن پی ابینز، ترجمه: پارسائیان و اعرابی، مبانی رفتار سازمانی، ص 73.
بدین جهت، دست یافتن به اهداف نظام اقتصادی اسلام، تنها وظیفۀ حکومت اسلامی نیست، بلکه همگان در این امر مسئولیت مشترک دارند<FootNote No="518" Text="-مهدی هادوی تهرانی، همان، ص 96"/>آیه 2 سوره مائده «و تعاونواعلی البر و التقوی و لا تعاونوا علی الاثم و العدوان»؛ در نیکوکاری و پرهیزگاری با یکدیگر همکاری کنید و در گناه و تعدی دستیار هم نشوید.
را برای رسیدن به اهداف اقتصادی خود بیان نموده است که می توان این مجموعه از اصول را تحت عنوان کلی (توزیع مجدد ثروت) قرار داد چرا که در تمام این طرق؛ ثروت به دست آمده از راه فعالیت اقتصادی، به گونهای در بین افراد جامعه توزیع می شود.
) خمس، یکی از مالیاتهای اسلامی است که در تعدیل نظام اقتصادی جامعه و رفع فواصل عمیق بین زندگی افراد و طبقات مختلف، نقش زیادی دارد و علاوه برآن، ممکن است هزینه بخشی از خدمات فرهنگی و عمرانی جامعه از طریق آن تامین شود<FootNote No="528" Text="-سید محمدجواد وزیری فرد، پیشین، ص 163.