چکیده:
یادگیری،بخش مرکزی زندگی هرفرد است.حتی زمانی که به آن فکر نمیکنیم نیز اتفاق میافتد؛با این تفکر که رفتار در خلأ رخ نمیدهد؛لذا راههای گوناگون رفتار،مرتبط با محیط کالبدی است.محیطهای یادگیری از عناصری تشکیل خواهند شد که در کنار هم معنادار میشوند.ویژگیها و کیفیتهای هرکدام از این عناصر در شکلگیری رفتارهای مختلف مؤثر میباشند.فیلسوف ژان پیاژه،بر توانایی کودک در درک جهان به طور فعال تأکید بسیار میکند و معتقد است که کودکان به طور انفعالی اطلاعات را جذب نمیکنند، بلکه آنچه را که در دنیای پیرامون خود میبینند،میشنوند و احساس میکنند،سپس انتخاب و تفسیر مینمایند.
معماری،هنری است که ما را در بر گرفته است و انسانها بیش از آنکه بر فضا تأثیر بگذارند، از آن تأثیر میپذیرند.
آموزش و به تبع آن محیطهای آموزشی بیشترین اثر و نقش را بر ذهنیت و تمدنسازی جوامع به عهده دارند.لازمه اصلاح کالبد آموزش و پرورش،ایجاد فضاهای مرتبط با فعالیت دانشآموزان است؛فضاهایی که دارای شرایط مناسب و مطلوب برای رشد فیزیکی ذهنی، عاطفی و اجتماعی کودکان میباشد که تحقق این امر از طریق طراحی جزئیات فضاها با توجه به الگوهای رفتاری کودکان امکانپذیر میگردد.محققان روانشناسی محیط،با مطالعه الگوهای رفتاری کودکان در محیطهای آموزشی به مواردی مؤثر،از قبیل اندازه مدرسه،نورپردازی و...که نقش عمدهای در افزایش یادگیری دارند،برخوردهاند که در جریان مقاله،به بررسی دقیقتر آنها پرداخته خواهد شد.جهت آگاهی بیشتر از وضعیت عمومی مدارس کشور به مقایسه نمونهای از آنها و مدارس مطلوب ساختهشده،خواهیم پرداخت که برای اخذ اطلاعات از مطالعات کتابخانهای و از مقالههای منتشرشده در سایتهای معتبر درباره دیدگاه نوین طراحی محیطهای آموزشی بالاخص مقطع ابتدایی که از اهمیت ویژهای در آموزش برخوردارند،استفاده شده است.
خلاصه ماشینی:
"(تصویرتصویر)(تصویرتصویر) (تصویر شماره 4)از راست به چپ،کلاس مدرسه ابتدایی 10 کلاسه ارومیه و تیپ چیدمان کلاس با این اوصاف،سؤالاتی در ذهن طراح پدید میآید؛چه تغییراتی باید در بهکارگیری حجم ساختمان بدهیم که ضمن برآورده کردن نیازها،ساختمان با دنیای ذهنی کودکان مهربان باشد؛یعنی از نظر روانی حالتی را فراهم کند که او را داوطلب دیدار مکرر خود گرداند؟از چه رنگهایی در نمای مدارس و دیوارها بهره گیریم که ضمن حفظ تعادل روحی و روانی او برای یادگیری،علاقه او را به مدرسه بیشتر نماید؟محل مراسم صبحگاهی را چگونه طراحی کنیم که در کودک اشتیاق برای حضور بموقع در مدرسه را ایجاد کنیم؟درب ورودی مدرسه چگونه تعبیه شود که وقتی در دید دانشآموز قرار گرفت،ناخودآگاه بر سرعت گامهای خود بیفزاید؟حیاط مدرسه را چگونه محوطهسازی نماییم و از چه گلها و درختانی استفاده کنیم که منجر به شادابی کودکان گردد؟چه تجهیزات علمی،ورزشی و تفریحی در مدرسه به کار گیریم که مدرسه را برای او دوستداشتنی کند؟ مدارس در مفهوم عام،نظامهایی هستند که از پنج جز یا خردهنظام اصلی،یعنی معلمان،کادر اداری و خدماتی،برنامههای آموزشی و پرورشی،گروه همسالان و محیط فیزیکی تشکیل میشوند.
(تصویرتصویر) (تصویر شماره 16)آموزش سنتی در مدارس ( URL6 ) (8)- Montessori School of Maui (تصویرتصویر) (جدول شماره 4)تفاوت فلسفه سنتی و فلسفه معاصر«آموزش و پرورش» آموزش و پرورش باید هنگامی که درصدد تدارک محیط تربیتی برای کودکان برمیآید از خود بپرسد: 1-آیا اوضاع و احوال به گونهای است که کودک به طور مستقیم و ناگهانی با مسائل روبرو میشود یا آنکه در ضمن کارهای مأنوس و عادی خود به تدریج متوجه مسائل و لزوم حل آنها میگردد؟ 2-آیا مسائل مورد نظر به زندگی کودک مربوط است؟ توجه به موارد زیر جهت طراحی فضاهای آموزشی مطلوب الزامی است: 1."