چکیده:
رهیافت خوشهای امروزه به عنوان موفقترین رهیافت توسعه صنعتی و منطقهای و به ویژه در حوزه شرکتهای خرد،کوچک و متوسط،در عرصه بینالملل شناخته شده است.سابقه تاریخی این مفهوم منبعث از موفقیتهای چشمگیر ایتالیا در دههء 70 میلادی بوده و طرح این مفهوم در ادبیات دانشگاهی از یک دهه تجاوز نمیکند.رهیافت خوشهای برای نخستین بار به صورت منسجم توسط مایکل پورتر از دانشگاه هاروارد ارائه شد و سپس نظریهپردازان متعددی همانند پیور،سابل و...به تکمیل آن پرداختند.امروزه سازمانها و نهادهای مختلفی در عرصه بینالملل به ارایه مشاوره و اجرای فرایند توسعه خوشهای میپردازند.در ادبیات رهیافت خوشهای از روشها و واژههای مختلفی جهت تبیین مفهوم خوشه استفاده شده است که عبارتهای توسعه خوشهای،خوشههای کسبوکار،توسعه شبکههای متشکل از بنگاههای کوچک و متوسط از جمله این مفاهیم به شمار میرود.از سوی دیگر کارهای تئوریک و تجربی بر روی خوشهها و نواحی صنعتی عوامل متعددی را برای توسعه خوشهای برمیشمارد.تحقیقات صورت پذیرفته نشاندهنده آن است که میزان اثربخشی رهیافت توسعه خوشهای در توسعه اشتغال در جوامع توسعهیافته و در حال توسعه بسیار چشمگیر بوده است در این میان تأثیر توسعه خوشهای بر اشتغال کشورهای مختلف عمدتا مبتنی بر افزایش توان رقابتی صنایع کوچک و متوسط افزایش بوده که به تبع توسعه اشتغال و ایجاد پایداری در شغلهای شکل گرفته در گذشته را نیز بر عهده دارد.در این مقاله تلاش میشود تا ضمن بررسی مبانی نظری توسعه خوشههای صنعتی و نقش آن بر توسعه اشتغال،توسعه پتانسیلهای توسعه خوشههای فرش،نساجی و توریسم در کشور معرفی گردد و با توجه به ارتباط تنگاتنگ میان توسعه خوشهها و توسعه اشتغال و تداوم پایداری آن، تاثیر توسعه خوشههای نامبرده فوق بر توسعه اشتغال کشور تبیین شود.
خلاصه ماشینی:
"با عنایت به موارد ذکر شده فوق میتوان پتانسیلهای مثبت خوشههای صنعتی در توسعه اشتغال را به صورت ذیل خلاصه نمود: -انعطافپذیری توأم با تولید انبوه -تناسب با ساختارهای بومی اجتماعی -کمک به توسعه همهجانبه -مناسبترین مسیر توسعه -خوشههای بستری مناسب برای توسعه بنگاههای کوچک و متوسط -تنوع حوزههای فعالیت -امکان رویارویی قویتر با معضلات -تسهیل فرایندهای توسعهای -خلق ایدههای نو و پرورش کارآفرینان -تقویت صنایع کوچک محلی و ارتقاء توان رقابت آنها در بازارهای مختلف -ایجاد فرصتهای شغلی بیشتر و جذب متخصصان به منطقه -بهبود کیفیت محصولات و افزایش مهارت پرسنل و کارگران صنایع عضو خوشه -تسهیل دستیابی به مواد اولیه و همچنین بازار فروش -به علت تجمع صنایع مرتبط در یک محل برخی از هزینههای آنها کاهش مییابد زیرا اطلاعات و مواد لازم آسانتر و بدون صرف هزینههای تحقیق و حمل و -------------- (1)- Localization economics نقل بدست میآید.
-توسعه روابط میان تولیدکنندگان و تهیهکنندگان مواد اولیه -کمک به تشریک دانش و اطلاعات حرفهای و تقویت همکاری بین صنایع عضو -بهبود وضعیت اقتصادی منطقه به علت بالا رفتن توان مالی صنایع عضو(سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی،8731) روش تحقیق روشهای زیادی برای تجزیه و تحلیل و ارزیابی اندازه و اهمیت خوشهای منطقهای ارائه شدهاند،لذا یک روش جهان شمول مورد قبول برای ارزیابی و اندازهگیری خوشهها وجود ندارد.
میانگین نیروی کار شاغل در شرکتهای فرش،نساجی و مؤسسات توریستی مورد مطالعه (به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به اینکه پرسشنامه طراحی شده برای خوشههای فرش،نساجی و توریسم دارای 62 سئوال بوده و تمامی ابعاد مرتبط با توسعه خوشه را در بر میگیرد،در این قسمت تنها سئوالات مرتبط با نیروی کار خوشهها ارائه و تحلیل میگردد."