چکیده:
زبان تمثیل، رهکارهاییاست برای انتقال مفاهیم و سادهسازی نهادههای پیچیدة اجتماعی، اخلاقی، سیاسی در گسترة ادبیات معاصر که برون ار زبان تمثیل، امکان عرضه بهشیوة مستقیم و آشکار را ندارند. از جملة این آثار تمثیلی دو رمان شازده کوچولو و قلعه حیواناتاند که علیرغم دارا بودن موضوعاتی بهظاهر متفاوت (روانشناختی و سیاسی)، اما از دیدگاه اجتماعی قابل قرابت بهنظر میرسند. پرسشی که مطرح میشود، این است که با فرض تفاوت میان شخصیت و محیط زیستی دو نویسنده و بهطریق اولی، میان دو جامعة مرجع و دو ژرفساخت بهظاهر متفاوت، میتوان بهتناظر و اشتراکی میان دو اثر و در نتیجه دو روساخت بهظاهر متفاوت رسید؟ این پژوهش در نظر دارد؛ با تکیه بر نقد جامعهشناختی کلود دوشه و در قالب یکبررسی تطبیقی، بهیافتن تناظرهای احتمالی در بارة زمینههای فردی و نیز تاریخی-اجتماعی نگارش دو رمان مزبور، پرداخته تا رد پای نویسنده و ردپای تاریخ در شکلگیری این دو اثر را برونکشد و بهعبارتی، بهمطالعة جهان خارجمتنی این دو رمان، جامعة مرجعی که داستان از آن زاییده شده و نیز جامعة متن ساخته شده توسط آفرینندگان این دو اثر بپردازد. نتایج برامده از واکاوی نشان میدهد که جامعهمندی دو داستان؛ بازتابانندة دغدغههای جامعهشناختی دو نویسنده است و ارجاعات فرامتنی دو اثر؛ بهژرفساخت، یعنی جامعة مرجعی که دو نویسنده آن را بهنوبة خویش تجربه کرده و زیستهاند، از طریق روساخت (پیرنگ، درونمایه، شخصیتپردازی، فرجام) حاصل میشود.
Abstract In contemporary literature, allegorical language is used to convey concepts and simplify complex social, moral, and political issues that cannot be presented in a direct and explicit manner. Among these allegorical works are the two novels The Little Prince and Animal Farm, which, despite having seemingly different themes (respectively, psychological and political), are socially comparable. The question that arises is that, considering the difference between the personality and environment of the two authors, and most importantly between the two reference societies and two seemingly different substructures, can we arrive at a correspondence between two works and thus two seemingly different superstructures? Therefore, relying on the sociocritique of Claude Duchet and in the form of a comparative study, this research intends to find possible correlations in the individual as well as socio-historical contexts in which these novels were written in order to discover the traces of the author and the history in the formation of these two works; in other words, to study "hors-texte" of these two novels, the reference society from which the story was born, and the "sociotexte" created by the authors of these two works. The results of the analysis show that "sociality of the text" in the two stories reflects the sociocritical concerns of the two authors, and the "metatextual references" of the two works to substructure -that means "the reference society" the two authors experienced and lived in their own way- is achieved through the superstructure (plot, theme, characterization, ending).
خلاصه ماشینی:
پرسشي که مطرح ميشود، اين است که با فرض تفاوت ميان شخصيت و محيط زيستي دو نويسنده و به طريق اولي ، ميان دو جامعۀ مرجع و دو ژرف ساخت به ظاهر متفاوت ، مي توان به تناظر و اشتراکي ميان دو اثر و در نتيجه دو روساخت به ظاهر متفاوت رسيد؟ اين پژوهش در نظر دارد؛ با تکيه بر نقد جامعه شناختي کلود دوشه و در قالب يک بررسي تطبيقي، به يافتن تناظرهاي احتمالي در بارة زمينه هاي فردي و نيز تاريخي-اجتماعي نگارش دو رمان مزبور، پرداخته تا رد پاي نويسنده و ردپاي تاريخ در شکل گيري اين دو اثر را برون کشد و به عبارتي، به مطالعۀ جهان خارج متني اين دو رمان ، جامعۀ مرجعي که داستان از آن زاييده شده و نيز جامعۀ متن ساخته شده توسط آفرينندگان اين دو اثر بپردازد.
نتايج برامده از واکاوي نشان ميدهد که جامعه مندي دو داستان ؛ بازتابانندة دغدغه هاي جامعه شناختي دو نويسنده است و ارجاعات فرامتني دو اثر؛ به ژرف ساخت ، يعني جامعۀ مرجعي که دو نويسنده آن را به نوبۀ خويش تجربه کرده و زيسته اند، از طريق روساخت (پيرنگ ، درونمايه ، شخصيت پردازي، فرجام ) حاصل ميشود.
هم چنين ، اين دو اثر هر کدام به صورت مجزا با آثار ادبي ديگري مقايسه شده اند، اما ميان "شازده کوچولو" و "قلعه حيوانات " تا کنون بررسي تطبيقي صورت نگرفته است .
Pazhouhesh-e- Adabiat-e- Moaser-e- Jahan [Research in Contemporary World Literature/ Pazhuhesh-e Zabanha-ye Khareji], vol.