چکیده:
کتب تاریخ و ادبیات هر دوره، آینهای است که شرایط اجتماعی آن دوره را منعکس میکند و میتوان از طریق بررسی و مطالعۀ دقیق این آثار به شرایط و مقتضیات آن دوره آگاهی پیدا کرد. عادات و رسوم هر قوم و طایفهای، نمودار میزان تمدن و فرهنگ آن قوم است و از میان آنها میتوان سایهروشنی از اوضاع یک ملت را شناخت و به آرا و عقاید آنها پیبرد. در این مقاله سعی شده است با بررسی اتفاقات و حوادثی که رد پای زنان در آنها دیده میشود، به شناختی همهجانبه از جایگاه و سیمای زنان در تاریخ جهانگشای جوینی دست یافت و نقش زنان در مسایل سیاسی و فرهنگی جامعه آن روزگار و چگونگی رسیدن زنان به پایگاه اجتماعی و حقوق مدنی خود را روشن ساخت. هرچند، این نقش ابتدا به صورت غیرمستقیم و پنهان بود و بعدها آشکارترگردید.
خلاصه ماشینی:
com ١- مقدمه ایران در طی تاریخ خود، چند حادثه ء بزرگ و مصیبت بار را پشت سر گذاشته ، که یکـی از آنها، حملۀ خانمان سوز مغول و سپس دوران حکومت این قوم بـر ایـران اسـت کـه تمـام زنـدگی مادی و معنوی ایرانیان را از جهات مختلف تحت تأثیر قرار داده که هنوز هـم آثـار آن را مـیتـوان مشاهده کرد.
به عنوان نمونه میتوان به موارد زیر اشاره کرد: - «سبب این خدمات پسندیده او ( بارجوق که ایدی قوت بود ) را به مزید عاطفت و فـرط تربیت مخصوص فرمود و از دختران خویش یکی را نامزد او کرد؛ سبب واقعه چنگیزخـان دختـر در توقف ماند و او با بیش بالیغ آمد تا به وقت آنکه قاآن بر تخت مملکت نشست ، التزام اشـارت پـدر را التون بیکی را بدو سیورغامیشی فرمود.
» (جوینی ج ١ ، ١٣٨٨ :٨٠-٨٥) - نفوذ دختر در مرد ( کوچلک ): «چون بشـنید کـه گورخـان از جنـگ سـلطان بـاز رسیده است و با رعیت و ولایت بیرسمیها کرده و لشکر نیز با مقام گاه ها شـده ، مانند برق از میغ قاصد او شد و مغافصه او را فرو گرفت و در ضبط آورد و لشـکر و ملک مسلم کرد و دختری از ایشان بخواست و قبیله نایمان بیشتر ترسا باشند، او را دختر الزام کرد تا او نیز بت پرست شد و از ترسایی انتقـال کـرد».