Abstract:
ديپلماسي آموزشي به واسطه ظرفيتهاي گسترده اي كه در بهره گيري از روندهاي آموزشي و علمي درجهت انگاره سازي و برساختن هويتهايي هم سو با منافع دولتها خلق مي كند به ابزار موثر وكارآمدي جهت تامين اهداف ومنافع دولتها تبديل شده است.در اين نوع ديپلماسي ، كارويژه خاص آموزش يعني ايجاد تغييرات نسبتاپايدار دررفتار ، باورها وتوانمنديهاي مخاطبان از طريق فرايندهاي آموزشي و يادگيري، با كارويژه ديپلماسي عمومي كه همانا جذب مخاطبان از طريق اقناع و مجاب سازي بواسطه تاثير بر نگرشها و هويتهاي مخاطبان براي تامين منافع طرف مقابل است تلفيق شده ودر قالب مفهوم «ديپلماسي آموزشي» مي تواند در جهت انگاره سازيهاي هويتي برآورنده منافع واهداف دولتها باشد. براين اساس ؛ مقاله حاضر تلاش مي كند تا در رويكردي سازه انگارانه و با روش توصيفي – تحليلي اين سوال اصلي را مطرح كند كه جايگاه ديپلماسي آموزشي در سياست خارجي عربستان در منطقه خاورميانه چيست؟فرضيه پژوهش اين است كه ديپلماسي آموزشي به عربستان سعودي امكان مي دهد تا اين كشور بابهره گيري از ظرفيتهاي علمي و فرايندهاي آموزشي ، به جذب دانشجويان و طلاب بين المللي در دانشگاهها و مراكز ديني خوداهتمام ورزيده و ضمن تلاش براي برساختن انگاره اي مثبت از هويت خويش بعنوان دولتي باظرفيتهاي بالاي توانمنديهاي علمي و سرمايه گذاريهاي آموزشي درمنطقه خاورميانه، به اشاعه الگوهاي هويتي خود از طريق ديپلماسي آموزشي و اثرگذاري بر نگرش ها و هويتهاي مخاطبان خود به ويژه در حوزه هاي هويتي و ايدئولوژيكي مبادرت نمايد.
Machine summary:
"بر این اساس؛ مقاله حاضر تلاش میکند تا در رویکردی سازهانگارانه و با روش توصیفی – تحلیلی این سؤال اصلی را مطرح کند که جایگاه دیپلماسی آموزشی در سیاست خارجی عربستان در منطقه خاورمیانه چیست؟ فرضیه پژوهش این است که دیپلماسی آموزشی به عربستان سعودی امکان میدهد تا این کشور با بهرهگیری از ظرفیتهای علمی و فرایندهای آموزشی، به جذب دانشجویان و طلاب بینالمللی در دانشگاهها و مراکز دینی خود اهتمام ورزیده و ضمن تلاش برای برساختن انگارهای مثبت از هویت خویش به عنوان دولتی با ظرفیت بالای توانمندیهای علمی و سرمایهگذاریهای آموزشی درمنطقه خاورمیانه، به اشاعه الگوهای هویتی خود از طریق دیپلماسی آموزشی و اثرگذاری بر نگرشها و هویتهای مخاطبان خود بویژه در حوزههای هویتی و ایدئولوژیکی مبادرت نماید.
نخست؛ تلاش مصرانه عربستان درخصوص سرمایهگذاری در حوزههای آموزشی و علمی برای ارائه هویتی مثبت و قابل اعتماد جهت ورود دانشجویان خارجی به این کشور و تبدیل شدن به قطب علمی و آموزشی منطقه در درازمدت بارویکردی دولتمحورانه به آموزش عالی و از سوی دیگر با اشاعه تفکرات سلفی و برجسته نمودن مسائل هویتی و مذهبی، در دانشگاههای اسلامی خود، که اکنون با ابزارهای بینالمللی سازی قابلیت انتشار در گستره جهانی یافته و مسلمانان و اهل تسنن از اقصا نقاط جهان را مورد نظر قرار میدهد، به انتشار دگربینی گسترده با غیر سلفیها و سایر مذاهب و فرقههای دینی اهتمام میورزد، مسألهای که تلاشهای دیپلماسی آموزشی این کشور را در ابعاد جهانی از ویژگی منحصر به فردی بهرهمند ساخته، چرا که از یک سو بدنبال برساختن درک و فهم متقابل با ملتها بواسطه علم، فناوری و جذب دانشجویان و نخبگان از سراسر جهان در دانشگاهها وشهرکهای علمی – تحقیقاتی خود است و از سوی دیگر به وسیله مبلغان و دانشگاههای دینی درصدد اشاعه ایدئولوژیها و انگارهایی است که در درازمدت ثمرهای جز پرورش نیروهای افراطی، تروریست و به مخاطره انداختن صلح و امنیت بینالمللی نخواهد داشت."