چکیده:
موسس این سلسله، ملک قاورد، حکومت محلی قدرتمندی در ایالات کرمان و مکران پایه گذاری کرد که حدود یکصدو پنجاه سال دوام آورد. دوران زمامداری او، دوران استقرار و قوام حکومت سلجوقیان کرمان به شمار میرود که در مجموع با عدم تمکین نسبت به سلجوقیان بزرگ همراه بود. اما هنگامی که سلاطین سلجوقی کرمان در موضع ضعف قرار داشتند، جهت حفظ سلطنت خود، تابعیت سلاجقه بزرگ را گردن مینهادند. اوج دوران زمامداری سلجوقیان کرمان به لحاظ اقتدار سیاسی، به دوران ارسلانشاه مربوط میشود. بیست سال پایانی حکومت سلجوقیان کرمان به سبب بروز جنگهای مستمر جانشینی، دوران فترت این سلسله به شمار میرود. دورانی که در نهایت با ورود غزها به کرمان، سقوط سلجوقیان کرمان یا قاوردیان را به همراه داشت. در این مقاله سعی شده اوضاع سیاسی، سلجوقیان کرمان (582- 442. ق) مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین سوال تحقیق به قرار زیر است: تاسیس و تداوم حکومت قدرتمند سلجوقیان کرمان چگونه از سوی سلاطین بزرگ سلجوقی پذیرفته شد؟
خلاصه ماشینی:
"با این توصیف در این نوشتار سوال زیر مدنظر خواهد بود: - تأسیس و تداوم حکومت قدرتمند سلجوقیان کرمان چگونه از سوی سلاطین بزرگ سلجوقی پذیرفته شد؟ در پاسخ به سوال فوق نیز فرضیه زیر در نظر گرفته شده است: سلجوقیان کرمان تابعیت سلجوقیان بزرگ را گردن نهادند، به همین دلیل حاکمیت آنها از سوی سلجوقیان بزرگ به رسمیت شناخته شد به این ترتیب نخست روند رویداد های سیاسی سلجوقیان کرمان از تأسیس تا زوال این حکومت مورد بررسی قرار خواهد گرفت، چون بدون بیان تاریخ مختصر سیاسی نمی توان تصویر دقیقی از شرایط و ساختار سیاسی آنها را ترسیم کرد.
در آغاز شکل گیری حکومت سلجوقیان کرمان یعنی در دوران طولانی زمامداری قاورد، این حکومت در پی گسترش قلمرو خود بود، بنابراین هم به این دلیل که قدرت این حکومت روز به روز افزایش می یافت و هم به دلیل عدم حضور حکومتی قدرتمند در مرز های قلمرو آنها، روابط سلجوقیان کرمان با همسایگان توأم با تعرض به قلمرو آنها بود، به گونه ای که در زمانی که آنها جایگاه و اقتدارشان به تثبیت رسید، چون قدرت مرکزی مسلطی در ایالت فارس وجود نداشت تا مدت ها در پی تسلط بر آن ایالت بودند؛ همان طور که پیش از این نیز گفته شد در دوره قاورد و توران شاه به طور موقت بر آن ایالت دست یافتند.
بنابراین با اغماض یکی دو مورد از وقایع صورت گرفته در روابط دو حکومت همچون دوره کوتاهی پس از مرگ قاورد و چند سال پایانی سلطنت سلجوقیان کرمان که بعضی از شاهزادگان رقیب در جنگ های جانشینی به دربار اصفهان متوسل شدند، سلاطین سلجوقی کرمان در بیشتر دوران زمامداری خود از استقلال کامل برخوردار بودند، به گونه ای که بر روی هیچ یک از سکه های باقی مانده از سلاطین این سلسله نامی از سلاطین سلجوقیان بزرگ معاصر آنها دیده نشده است."