چکیده:
انسان مشروطه که تحول فکری و اجتماعی مردم ایران را موجب گردید در میان زنان نیز آگاهی چشم گیری پدید آورد بیشتر فعالیت زنان در زمینه تعلیم و تربیت و ایجاد مدارس دخترانه در سراسر کشور بود و همین مراکز آموزشی ضمن ارتقای دانش و بینش دانش آموزان پایه روزنامه نگاری زنان را در ایران تشکیل داد در چنین وضعیتی گروهی از زنان فرهیخته وارد عرصه روزنامه نگار شدند واثار باارزشی را از خود به یادگار گذاشتند صدیقه دولت آبادی جزو نخستین بانوان ایرانی بود که اولین روزنامه اختصاصی زنان به نام ربان زنان را خارج از تهران منتشر کرد نشریه زبان زنان نیز در سال 1337 قمری/ 1298 شمسی / 1918 میلادی در اواخر عصر احمد شاه قاجار در ایران منتشر گردید در این نوشتار کوشش شده است تا پس از مقدمه ای کوتاه در مورد حضور زنان در عرصه های فرهنگی و اجتماعی به نقش روزنامه ها و مطبوعات دوران مشروطه در ارتقای آگاهی زنان اشاره شود و فعالیت های آنان در عرصه مطبوعات آن زمان بررسی گردد سپس به بررسی و شرح روزنامه و مجله زبان زنان می پردازد و ضمن توضیح دوره های مختلف چاپ آن محتوای مطالب مندرج در آن را بر می رسد و می کوشد تا از این طریق قسمت های ناگفته های از تاریخ مطبوعات و بخشی از فعالیت های اجتماعی فرهنگی صدیقه دولت آبادی بیان گردد
خلاصه ماشینی:
"چون این روزنامه در خارج از تهران انتشار مییافت،نگرانی فعالان حقوق زن راموجب گردید؛زیرا در محیط متعصب مذهبی آن روز اصفهان منتشر میشد و برایمبارزه با خرافات و جهل مردم ایران و درباره حقوق زنان و مبارزه با استبداد بود.
2 نویسنده کتاب سرگذشت موسیقی ایران،ضمن شرح نخستین سفر خود،اشارهمیکند: در اصفهان به منزل صدیقه دولتآبادی وارد شدیم و این بانو،خواهرحاج میرزا یحیی و از زنان باسواد متجددی بود که برای آزادی نسوان بسیارکوشش میکرد و در آن وقت روزنامه زبان زنان را انتشار میداد و این دختر باروبنده و چادر،روزنامه زبان زنان را به دست داشت و از جمله کسانی بود کهمیخواست راه تربیت و ترقی،برای خواهرانش باز کند تا آنها بتوانند دوش بهدوش مردان،پیشرفت کنند.
اما حالا که سال سوم انتشارحقیقی خود را آغاز کرده و در چاپخانه بانک ملی ایران منظم چاپ میشود،امید است که به زودی مورد اقبال خانمها واقع شده،علاقهمندان به فرهنگ،نه فقط در توسعه انتشار آن بکوشند،بلکه عقاید و نظریات خود را برای آنمجله بنویسند تا تنوع مطالب آن زیادتر شود و در عالم مطبوعات،زنانجایگزین مجله آینده در مطبوعات عالم مردان بشوند؛زیرا هرقدر راه نو یا بانواز لحاظ روش،یعنی اقتباس افکار و آرای پسندیده اجتماعی اروپایی و عالمخارج،همپایی میکنند،زبان زنان و مجله آینده،آثار ترشح افکار فضلا ودانشمندان است که بیشتر آرا و افکار خود را اظهار میدارند و اگر انصافبدهیم،هردو روش مقبول و حفظ آن با تأکید ضروری و بلکه واجب است تاهریک رونق و جاه خود را از دست ندهند."