چکیده:
با توجه به اینکه در زمینة نسخ خطی آثار مولوی پژوهشها، مطالب و یافتههای علمی تازهای ازسوی محققان ارائه شدهاست، تصحیح و ویرایش مجدد کتاب فیه مافیه برای تسهیل در خوانش و فهم این اثر ارزشمند، ضروری مینماید. در این پژوهش ضمن تبیین جایگاه کتاب فیه مافیه در میان آثار منثور ادب فارسی و اهمیت آن در مطالعات عرفانی، بهخصوص در مولاناشناسی، به معرفی و بررسی نسخة خطی فیه مافیه در کتابخانة موزة مولانا در قونیه و نسخۀ چاپی آن خواهیم پرداخت که اخیرا به همت دکتر توفیق ﻫ. سبحانی تصحیح شده و توسط انتشارات شرکت مطالعات و نشر کتاب پارسه منتشر شدهاست.
Considering the fact that novel ideas and findings have been presented by researchers working on copies of mowlavi’s texts, It is necessary to renew the collation of Fih-e Ma Fih. The present article, while emphasizing the significance of this book among the works of Persian literature in general, and mystical writings in specific, examines the manuscript of Fih-e Ma Fih in Mowlana library of Ghoonieh as wells as its printed copy which has recently been edited by professor Towfigh Sobhani.
خلاصه ماشینی:
ماندانا صـديق بهـزادي در کتاب کتابشناسي مولانا برخي از نسخه هاي کهن فيـه مافيـه را بـه اختـصار معرفـي نموده است : ١- فيه مافيه من الحقايق و المعارف ، مولانا جلال الدين رومي ، نسخة محفوظ در کتابخانة سليم آغا، خط نسخ ، بدون نام کاتب و تاريخ کتابت ، قطع ٣٨٠×٢١٥ ميلي متر.
ايـن نسخه مجموعه اي است از معارف بهاء ولد، مجـالس سـبعه و فيـه مافيـه مولانـا، معـارف سلطان ولد، مقالات سيدبرهان الدين ترمذي و مقالات شمس الدين تبريـزي (ايـن نـسخه درواقع نسخة شمارٔە ٥٦٧ کتابخانة سليم آغا در اسکدار استانبول است که گولپينارلي ١ آن را به طور کامل معرفي کرده و تاريخ کتابت آن سال ٧٨٨ است .
گولپينـارلي در کتابخانه هاي ترکيه نسخه هـاي ديگـري از فيـه مافيـه را يافتـه بـود کـه مـشهورترين و جامع ترين آنها نسخة شمارٔە ٢١١١ موزٔە قونيه است (فروزانفر اين نسخه را حين تـصحيح فيه مافيه در دست نداشت ).
با اين که تاکنون محققان نسخه هاي مهم و قابل تـوجهي از فيـه مافيـه را شناسـايي و معرفي کرده اند، نسخة شمارٔە ٢٧٦٠ هنوز اقدم نـسخ موجـود اسـت و شـيؤە فروزانفـر در تصحيح فيه مافيه بر مبناي کهن ترين نسخة موجود بوده است .
• از فحواي گفتارهاي مصحح چنين برمي آيد کـه شـيؤە تـصحيح ايـشان برپايـة نـسخة اساس بوده است : «کتاب حاضر براساس نسخة ٢١١١ کتابخانة موزٔە مولانا در قونيـه تهيـه شده است » (ص ١٥)؛ ليکن او بدون اينکه صراحتا به روش تصحيح خـود اشـاره اي داشـته باشد، گويا به شيؤە نسبتا التقاطي عمل کرده است ، اما در اين شيؤە او نيز ابهاماتي هست .