خلاصه ماشینی:
"این اثر از مهمترین و معروفترین کتابهای معتزلیان است که مؤلف تمام آیات قرآنی را تفسیر کرده است و دانشجویان و محققان بسیاری در پایاننامهها و پژوهشهایشان و حتی برخی از علما در تفاسیر خود به آن مراجعه میکنند.
سپس روش معتزله و زمخشری و مهمترین اصولی که وی برای تفسیر قرآن به آنها تکیه کرده،با ذکر مثالهایی از کتاب معرفی و بررسی میشود.
زمخشری در مقدمه، علت این نامگذاری را ذکر کرده و میگوید:برادران دینیمان را که از فاضلان ناجیهء عدلیه(معتزله)و در زبان عربی و اصول دین عالم بودند،میدیدم هر زمانی که در تفسیر آیهای به من مراجعه میکردند و از برخی حقایق پرده برمیداشتم، بسیار لب به تحسین گشوده و اظهار شگفتی میکردند و از سر شوق خواستار کتابی شدند که حاوی این حقایق باشد.
از شمار این مفسران،عماد الدین کندی صاحب کتاب الکفیل بمعانی التنزیل فی تفسیر القرآن العظیم است که در این کتاب،در دو علم معانی و بیان دنبالهرو زمخشری بوده است.
ابن تیمیه در این باره مینویسد: از کسانی که صاحب عبارتهای نیکو و فصیحی است و بدعتهایی را در کلامش وارد کرده و اغلب مردم نیز آن را نمیدانند،صاحب کشاف و افرادی نظیر او هستند (المسائل الأعتزالیة فی تفسیر الکشاف للزمخشری:45/1).
نمونهء آن آیاتی است که درباره صفت غضب خداوند سخن میگویند: آن انتقام گرفتن از سرکشان و فروفرستادن عذاب بر آنان و همانند پادشاه به هنگام غضب با فرودستان رفتار کردن است (المفسرون بین التأویل و الأثبات فی آیات الصفات:527/2).
این رأی یکی از مهمترین عقاید معتزله به شمار میرود با عقاید اهل سنت تضاد دارد و هدف از آن نفی صفت کلام خداوند است."