چکیده:
مسعود انصاری،مترجم کتاب تفسیر الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل و عیون الآقاویل من وجوه التأویل، اثر جار الله زمخشری است که از مهمترین تفاسیر تاریخ اسلام محسوب میشود.این ترجمه در سال جاری توسط انتشارات ققنوس به چاپ رسیده است.این گفت و گو فرصتی است تا از دانستههای ایشان درباره تفسیر کشاف و ترجمه آن،بهرهمند گردیم. کتاب ماه دین
خلاصه ماشینی:
"از آن میان آیا بخشهای خاصی را در نظر دارید که دشوارتر از همه بخشهای دیگر بوده باشد و یا کدام بخش از همه دشوارتر بود؟ پاسخ به این پرسش هم بسیار دشوار است،زیرا بخشهایی از یک پایه دشواری برخوردار هستند،به عنوان نمونه بنده همهی اشعار و احادیث را ترجمه کردهام،مگر تک مصرعهایی که فقط عبارت عربی آنها مورد استنباط بوده و ترجمهاش به دلیل موقوف المعنی بودن به مصرع بعدی،یا امکان نداشته و یا فایدهای ندارد و میدانید که شعر ترجمهپذیر نیست،الفاظ و عبارتش چرا، اما شعر که الفاظ و عبارات نیست،الفاظ و عبارات تنها افزاری در اختیار شاعر هستند که با چینش موزون آنها،معانی چند لایهای را پدید میآورد که گاه جز خود شاعر هیچ کس همهی آنها را نمی،فهمد حقیقتا میتوان پرسید که آدمی چه میداند در دل شاعر چه بوده است؟اغلب معانی اشعار احتمالپذیر هستند و هر کس از ظن خود چیزی از آن در مییابد و معنای شعر نه تنها در الفاظ نیست،بلکه در پرتوی است که این الفاظ بازمیتابانند و حقیقت شعر با لفظ مانند رابطه بازتابش نور با آیینه است،ملتمس معنی به دنبال نور است،نه آیینه و هرچه آیینه جلای بیشتری یافته باشد، بازتابش نور هم شفافتر است،ضمن اینکه معنای شعر از دل و احساس و ذهن شاعر راه ببریم،کار دشواری را انجام دادهایم، اما دل و احساس را باید تجربه کرد و آزمود،آنگاه از کجا معلوم تجربه شما با تجربه شاعر یکی بوده است،بنابراین ترجمهی اشعار یکی از بخشهای دشوار تفسیر بود و نیز زمخشری حدود سه صفحه مقدمه بر تفسیر نوشته است که به اندازه خود تفسیر مطلب در خود دارد و هر کسی آن مقدمه را درنیابد،کل تفسیر را نیز درنمییابد،که توانایی دستکم سی صفحه متن معمولی را در یک روز دارم،طی شش روز توانستم این سه صفحه را ترجمه کنم."