چکیده:
یزد شهری است دارای میراثی درخشان از فرهنگ و تمدن اسلامی. نفوذ اسلام به عنوان آخرین دین آسمانی در این منطقه به قرن اول هجری باز میگردد. بررسی تاریخ ورود اسلام به این سرزمین به صورت نظری، به محققان و دانشپژوهان کمک میکند تا بتوانند مطالعات خود را در این زمینه بسط دهند. نیز درآمدی بر تطبیق مسئله یادشده نسبت به سایر شهرهاست. از رهگذر این مطلب میتوان پی برد که آنچه در اسلام آوردن مردم ایران نقش مؤثرتری داشته، همان سادگی تعالیم اسلام و مساواتی است که برای همه مقرر نموده است؛ مسئلهای که موجب گردید مردم این سرزمین با آغوشی باز از اسلام و تعالیم آن استقبال نمایند و با رغبت به آن بگروند. مردم ایران از همان آغاز دوستدار اهلبیت علیهمالسلام بودند و آن را، چه به صورت تقیه و چه بعدها رسما، اثبات نمودهاند. این مقاله میکوشد به صورت مستدل و با تحلیل منطقی به موضوع مزبور بپردازد.
خلاصه ماشینی:
"237 نخستین والی اسلامی در یزد بعد از آنکه امور یزد قرین آرامش شد؛ یعنی جمعی با کمال صمیمیت مسلمان شدند و جمعی به قبول جزیه تن دردادند و دسته دیگری که به هیچیک از این دو امر راضی نبودند مجبور به مهاجرت شده، راه سفر هند را پیش گرفتند و در بمبئی و کراچی و دیگر بلاد هندوستان اسکان یافتند، اعرابی که در یزد بودند، دو قسمت شدند: گروهی به خراسان رفتند و جمعی در یزد اقامت گزیده، یکی از محلههای شهر را که اکنون به محله تازیان (عربها) موسوم است، محل توقف خود قرار دادند.
از اینرو، میبینیم که اکثر یزدیان نیز همانند بسیاری از مردم شهرهای دیگر ایران از نخست دوستدار آل علی علیهالسلام بوده و خیلی زود به مذهب جعفری درآمدند، ولی به علت فضای سیاسی حاکم بر بلاد اسلامی، به ویژه پس از شهادت علی علیهالسلام و در دوره حکومت امویان، تقیه پیوسته در کار آنها بوده است تا اینکه در اوایل عهد صفویه اساسا تقیه برداشته شد و تشیع مذهب رسمی ایرانیان گردید.
4. حفظ چندین قدمگاه که مربوط به سفر امام رضا علیهالسلام به خراسان میباشد، کتیبهای که اسامی دوازده امام بر آن حک شده است و موارد بسیار دیگر، میتواند شواهد مهم و قابل توجهی مبنی بر اهتمام مردم این سرزمین به مذهب شیعه و به ویژه از قرن چهارم هجری باشد."