چکیده:
این نوشتار بر آن است تا علل و چگونگی رویآوردن علویان به طبرستان تا تشکیل دولت علوی (250 ق) را بررسی کند. منطقه طبرستان به دلیل موقعیت جغرافیایی و سیاسی، اهمیت ویژهای داشت و همواره پناهگاه مخالفان رسمی دستگاه خلافت بود. ویژگیهای منطقه طبرستان، آن را محل مناسبی برای علویان ساخته بود تا دور از دستگاه خلافت آرزوهای خود را عملی سازند.
خلاصه ماشینی:
"2 از فرزندزادگان زید شهید و محمد بن حنفیه و عباس بن علی علیه السلام و جعفر بن طیار و عقیل بن ابی طالب نیز به طبرستان کوچ کردند که مؤلف منتقل الطالبیه نامهای ایشان آورده است.
1 سید ظهیر الدین مرعشی و اولیاء الله آملی یادآور شدهاند وقتی مأمون،امام رضا علیه السلام را به شهادت رساند،سادات به ناچار برای رهایی از این مهلکه به کوهستانهای دیلم و طبرستان پناه بردند.
3 در نتیجه آزار و تعقیب علویان و مظلومیت آنها و قیام و شهادت آنها به دست عاملان خلفای عباسی،گرایش مردم به علویان افزایش یافت و سرانجام در ورود سادات به منطقه طبرستان تأثیر داشت.
سید ظهیر الدین مرعشی در تأیید آن مینویسد:"چون اسفهبدان مازندران در اوایل که اسلام قبول کردند،شیعه بودند و با اولاد رسول صلی الله علیه و آله حسن اعتقاد داشتند، سادات را در این ملک مقام آسانتر بود.
و)زهد و پارسایی علویان مردمان طبرستان به زهد و علم و پرهیزگاری سادات علوی معتقد بودند و آنها با رفتار و گفتار خود اسلام را به مردم معرفی میکردند.
اهل طبرستان به نقل ابن اسفندیار از ستم و ناجوانمردی حاکمان خلیفه به ویژه محمد به اوس که از سوی طاهریان در این منطقه بود،به ستوه آمده بودند.
4 محمد بن ابراهیم که تمامی منابع او را به دیانت معرفی کردهاند،خود را اهلیت این کار ندانست و سرانجام داماد خود را در ری به نام حسن بن زید برای این کار معرفی کرد و سرانجام دولت علوی در سال 250 ق به دست او در طبرستان تشکیل شد."