چکیده:
نوشتار حاضر به بررسی نقش علم جغرافیا در آمایش سرزمین میپردازد. هدف آن تعیین درجهی اهمیت نقش جغرافیا در مسائل مربوط به آمایش سرزمین است که متأسفانه در امر برنامهریزی آمایش سرزمین کمتر به آن توجه شده است.روش تحقیق در تهیهی این مقاله،«توصیفی-تحلیلی»و روش جمعآوری اطلاعات،کتابخانهای و اسنادی و تجزیه و تحلیل موضوعی از منظر علم جغرافیا و آمایش سرزمین بوده است.در این مطالعه،نقش پایهای جغرافیادر امر برنامهریزی آمایش سرزمین و ارتباط ذاتی آنها مورد بررسی قرار گرفته و به آمایش،بیشتر به عنوان یک فن در راستای اجرای تحلیلهای جغرافیایی نگریسته شده است تا به عنوان یک معلم. آنچه نگارندگان را بر آن داشته است که به کنکاش در زمینهی مسئلهی موردنظر،یعنی«نقش علم جغرافیا در آمایش سرزمین»بپردازند،روشن کردن نقش غیر قابل انکار علم جغرافیا و جغرافیدانان در سازماندهی فضای سرزمین است.از همه مهمتر اینکه قصد داشتهاند به تحلیلی درست و روشن از این امر دست یابند.
خلاصه ماشینی:
"در این مطالعه،نقش پایهای جغرافیادر امر برنامهریزی آمایش سرزمین و ارتباط ذاتی آنها مورد بررسی قرار گرفته و به آمایش،بیشتر به عنوان یک فن در راستای اجرای تحلیلهای جغرافیایی نگریسته شده است تا به عنوان یک معلم.
بیان مسئله از آنجا که در برنامهریزی آمایشی،یکپارچگی و وحدت بین رشتهای و یا چند رشتهای مدنظر است،جغرافیا به عنوان علمی نظاممند(سیستماتیک)، در امر برنامهریزی سازماندهی فضایی چه جایگاهی دارد؟ جغرافیا و مفاهیم آن در آغاز مطالعهی هر پدیده،شناخت کامل آن و درک روابط آن با سایر پدیدهها و تأثیر و تأثرات آنها بر یکدیگر ضروری است.
باید توجه داشت که اگر با نگاهی ژرف به موضوع نگریسته شود،در مییابیم که هرچند هدف جغرافیا و آمایش سرزمین،سازماندهی فضایی است،اما این جغرافیاست که به عنوان یک علم نحوهی پراکندگی،افتراق و بازساخت مکانی-فضایی پدیدهها را در ارتباط با ساختار اجتماعی-اقتصادی تبیین میکند.
باید توجه داشت که سازماندهی فضایی سرزمین(از کوچکترین مقیاس تا بزرگترین مقیاس)به مطالعهی علوم گوناگون نیاز دارد و جغرافیا با تمام تخصصهای آن،یکی از مهمترین و زیربناییترین این علوم به شمار میآید.
جغرافیا که به عنوان یک علم نظاممند شناخته میشود و محدودهی مورد مطالعهی آن از مقیاس 005:1 تا 00000003:1متفاوت است[پاپلی،9631: 7]،اولیترین علوم در ارتباط با سازماندهی فضای سرزمین حسوب میشود.
به عبارت دیگر،بررسی نحوهی پراکنش پدیدهها و سازوکارهای حاکم بر آنها به منظور ساماندهی بهینهی سازمان فضایی،از جمله مباحث مهم در آمایش سرزمین است که در جغرافیا به عنوان«مکتب سازمان فضای زندگی»نقش اساسی دارد."