خلاصه ماشینی:
"در این روز(بویژه در گذشته)ضمن آنکه مردم دور هم جمع میشوند و به شادی و شادمانی میپردازند خود را برای ماه رمضان آماده میکنند.
روز کلوخاندازان بعضیها در خانهء بزرگ خانواده جمع میشوند و بسیاری از مردم در صورت مناسب بودن فصل و هوا؛اغلب در بهار و تابستان به باغها و گردشگاههای اطراف شهر و آبادیشان و امروزه که شهرها گسترش یافته بیشتر به پارکها میروند و به تفریح و برپایی مراسم مخصوص روز کلوخاندازان میپردازند.
یزدیها روز کلوخاندازان را«کولوغاندازان»میگویند و در این روز اغلب مردم از کوچک و بزرگ به گردشگاههای اطراف شهر میروند و چند خانواده باهم باغی را اجاره می کنند و آنچه لازم دارند برمیدارند و صبح زود به محل موردنظر میروند.
روز کلوخاندازان بچهها و جوانان هم برای خود عالمی دارند،از جمله در خرانق یزد در فصل شلغم یعنی پاییز و زمستان،غروب روز کلوخاندازان بچهها دستهدسته دورهم جمع میشوند و به صحرا میروند.
اکنون هم اهالی صغاد مانند بسیاری از مردم شهرهای دیگر روز آخر ماه شعبان وسایل مورد نیاز و خورد و خوراکشان را برمیدارند و به باغهای اطراف صغاد یا به امامزاده بهمن که در نیم فرسخی صغاد است میروند و تا غروب به شادی میپردازند.
بعضی از خانوادهها نیز به باغهای اطراف قم میروند و تا چند دهه پیش هم گروهی از جوانان بعد از ظهر روز آخر ماه شعبان ساز و نقاره برمیداشتند و به«دروازه قلعه»میرفتند و پس از تفریح از جمله چوببازی،هرکس کلوخی به آب خندق دروازه قلعه میانداخت و از خدا توفیق میطلبید تا ماه رمضان بتواند روزه بگیرد."