چکیده:
آلکسیوس ماینونگ یکی از فیلسوفان معاصر است که با نگرش خاصر به مباحث وجودشناسی تأثیرات فراوانی را در بسیاری از فلسفههای ما بعد خود و نیز مباحث منطق جدید بر جای گذاشته است.تفکرات او تا حد زیادی متأثر از سنت فلسفی یونان و نیز فلسفههای برنتانو و تواردوفسکی است.از جمله مباحث برجسته در فلسفهء ماینونگ بررسی چیستی اشیاء صرف نظر از هستی آنها است.به گفتهء او چیستی یک شی فراتر از هستی و نیستی آن است.از جمله لوازم این رویکرد خاص بررسی چیستی اشیاء ناموجود همانند مربع دایره است.بنابر اعتقاد ماینونگ بررسی علمی این دسته از اشیاء، ارزشی همسان با بررسی علمی اشیاء موجود دارد.ماینونگ قلمرو چیستیهای اشیاء را «آوسر زاین»( extra existence) و به آلمانی: ausser sein )مینامد.او در«نظریهء اشیاء»به تحلیل این قلمرو خاص میپردازد.هرچند سخنان ماینونگ در تفسیر این قلمرو تا حدی ابهامآمیز و گاه همراه با تعارض ظاهری است ولی در نهایت میتوان به این نتیجه رسید که عالم«آوسر زاین»فراتر از هستی و نیستی اشیاء است؛اشیائی که ممکن است موجود، ثابت و یا ناموجود و غیر ثابت باشد.بنابراین در نظر ماینونگ عالم«آوسر زاین»عالم اشیاء محض و از مرتبهء ضعیفی از هستی برخوردار است.
خلاصه ماشینی:
در این دیدگاه هیچ فرقی بین مضمون و متعلق یک امر ذهنی نیست یو هردو کلمه به معنی چیزی هستند که وجود درونی و التفاتی در ذهن دارند.
تفسیری که ماینونگ از اشیاء ایدهای ارائه میدهد بسیار شبیه به تعاریف فیلسوفان در مورد اشیاء انتزاعی است حتی بسیاری از شارحان ماینونگ آنرا به اشیاء انتزاعی ترجمه کردهاند (ibid) تحلیل قلمرو«آوسر زاین» همانطور که اشاره شد دو قلمرو وجود و ثبوت غالبا مورد پذیرش برخی فیلسوفان متقدم بر ماینونک نیز بوده است؛اما ابتکار او بحث از قلمرو سوم،یعنی عالم«آوسر زاین» است.
بنابراین،مسئلهای که بر اساس این اصل مطرح میشود،پیدا کردن راهحل این تناقض است که از سویی،بر اساس دیدگاه ماینونگ،متعلق اندیشه ما باید امری خارجی و غیر وابسته به ذهن ما باشد و از سوی دیگر اشیاء ناموجودی که ما در مورد آنها میاندیشیم هیچ جایگاهی در عالم موجودات خارجی ندارند.
ماینونگ برای تبیین تناقض مذکور میگوید اشیاء محض pure object) بیرون از دایرهء هستی و نیستی هستند و هم هستی و هم نیستی برای آنها خارجی است.
در واقع شیء محض تصور سادهء اشیاء است که مورد ارزیابی هستی و نیستی(اعم از وجود یا ثبوت) قرار نمیگیرد.
ب-اشیایی که ذاتا ممکن هستند ولی محال وقوعی شمرده میشوند،همانند دریای جیوه و کوه طلا(اما ماینونگ در دیدگاه متأخر خود خاطرنشان میکند که این اشیاء نیز ممتنع هستند؛به دلیل اینکه ذوات آنها مشتمل بر ارتفاع نقیضین است).
مشکل دیگر بسیاری از اشیاء قلمرو«آوسر زاین»که محالات وقوعی شمرده میشوند این است که آنها به طور کامل تعین پیدا نکردهاند و در مورد چنین اشیائی سوالات اندکی پاسخ داده میشود.