خلاصه ماشینی:
"اما این عنوان معروف کامل کتاب که کتابی بسیار خواندنی و آموزنده و مبتنی بر دانشی گسترده است نیست و اگر مثلا «فرهنگی و تاریخ ایران هخامنشی با ترجمهء کتیبههای آن»خوانده میشد هیچ ناروا نبود، چه کمتر مبحثی را میتوان در تاریخ و تمدن هخامنشی درنظر آورد که بازتابی در کتیبههای این خاندان نداشته باشد؛و مؤلف این مباحث را یکیک بررسیده و با بیانی روشن و منطقی دور از هرگونه جانبداری در معرض دید خواننده قرار داده است.
دربارهء داستان مشهوری که هرودوت نقل کرده و به موجب آن مهتر داریوش حیلهای به کار میبرد و اسب داریوش را پیش از اسبان دیگر به شیهه وامیدارد و در نتیجه داریوش از میان هماوردان به پادشاهی گزیده میشود،لوکوک توجه میدهد که کلید لهم این حادثه را که موهوم و افسانه به نظر میآید در آیینهای ودایی میتوان یافت که در برخی از آنها اسبی باید فرمانروای آینده را تعیین کند و یا آنکه پادشاه آینده در مسابقهء گردونه رانی به همت اسبش پیروز شود.
کوشش دکتر محمدی سالهای دراز وقف براین بوده است که فرهنگ ایرانی را که تازیان با آن مواجه شدند و اوضاع تاریخی و جغرافیایی و اجتماعی ایرانشهر را که غبار تصرف و تحریف و عرب محوری از نظر دور داشته است به درستی بنماید و این گرد انباشته را که در طول زمان به قشری دیرپای بدل شده با جستجوی پیگیر در منابع بشکافد و چهرهء واقعی احوال ایرانشهری را که به دست تازیان افتاد از زیر خاکستر آکندهای که آثار عربگرایان بر آن پاشیده است بیرون بکشد."