خلاصه ماشینی:
"IB} مکتب تفسیر اشاریدکتر سلیمان آتشترجمه دکتر توفیقسبحانیمرکز نشر دانشگاهی،1381 عرفی اجمالی نویسنده دکتر سلیمان آتش مؤلف و نویسندۀ اهلترکیه از کسانی است که تلاش علمی خود رامصروف بررسی و گزارش این بخش از تاریخ تفسیردر حوزۀ فرهنگ اسلام کرده است.
نظر عالمان دربارۀ تفاسیر صوفیانه،موضوعیدیگر است که نویسنده آن را مطرح و طی آن عقیدۀ کسانی چونابن تیمیه را به تفصیل بررسی کرده و در کنار این بسط و تفصیل،نظریاتدانشمندان دیگر،چون تاج الدین عطاء الله اسکندری و ابن عربی،را نیز بهطور گذرا و اجمالی مطرح میکند.
مؤلف در اینفصل از کتاب خود از تفاسیری چون تفسیر سهل تستری(متوفی 293)،تفسیر جنید بغدادی(متوفی 298)،تفسیر ابو بکر واسطی(متوفی 331)،حقائق التفسیر سلمی(متوفی 412)لطائف الاشارات قشیری(متوفی465)تفسیر خواجه عبد الله انصاری(متوفی 481)تفسیر امام غزالی(متوفی 505)،تفسیر ابن برجان(متوفی 536)،عرائس البیان روزبهانبقلی(متوفی 606)،تفسیر نجم الدین دایه رازی(متوفی 654)و مانندآن سخن میگوید.
نویسنده بر این عقیده است که تفسیر اشاری را کسانی چون سهلتستری و جنید بغدادی،پیشوایان مکتب تصوف خراسان و بغداد،سازماندادهاند و پس از یک قرن و اندی صوفیان دیگر مثل ابو عبد الرحمان سلمیو قشیری نیشابوری آن را گسترش دادهاند.
درست است که یکی از جنبههای چهارده گانه تفسیر الکشف والبیان ثعلبی،حکم و اشارات و تاویلات است،اما نباید به این دلیل اینتفسیر را یکسر عرفانی قلمداد کنیم زیرا تفاسیر دیگری هم وجود دارند،مانند تفیسر عنایه القاضی و الکفایه الراضی معروف به حاشیه الشهاب یاحاشیه الخفاجی از شهاب الدین مصری(متوفی 1069)و در واقعحاشیهای بر تفسیر بیضاوی-که اقوال حکما،صوفیان و لطائف و اشاراتعارفان را آوردهاند،اما نویسنده از آنها یاد نکرده است."