چکیده:
مقالهی حاضر به منظور آشنایی با اقدامات فرهنگی قتلغ ترکان (ترکان خاتون)در تکمیل و توسعهی مدرسهی ترکان خاتون در قرن هفتم هجری قمری در کرمان و آشنایی مختصر با قبهی سبز کرمان نوشته شده است.
در این گفتار ضمن بررسی چگونگی ایجاد قبهی سبز و در کنار آن،به وجود آمدن مدرسهی ترکان خاتون و سایر اماکن مربوط، نحوهی اداره و سرپرستی آن موسسه،به ذکر اسامی تعدادی از علما و دانشمندانی که از سراسر ایران برای تدریس به این مدرسه دعوت شدهاند،میپردازیم.همچنین،همراه با زمان،تحولات مدرسه و قبهی سبز را دنبال کرده و علل ویران شدن آن را تا حد امکان بیان میکنیم.اقدامات هفتاد سال گذشته برای مرمت، بازسازی و احیای قبهی سبز و مدرسه را،به خصوص در یکی دو سال گذشته که در هشتصدمین سال تولد ترکان خاتون،با تاسیس"انجمن دوستداران قبهی سبز کرمان"آغاز گردیده است،شرح خواهیم داد.تصاویر و موقعیت جغرافیایی قبهی سبز و مدرسهی ترکان خاتون به درک بهتر ما از موقعیت و جایگاه کنونی این منطقه کمک خواهد کرد.همچنین،سعی شده است بعضی تاریخهای ذکر شده با استفاده از گاهشماری ایرانی،دقیق و برحسب هجری قمری،هجری خورشیدی و میلادی بیان شوند.
خلاصه ماشینی:
"قرن هفتم هجری قمری در کرمان و آشنایی مختصر با قبهی سبز
همچنین مدرسهی ترکان خاتون نیز یکی از قدیمیترین مدارس کرمان است که
سفرنامهی سایکس تاریخ بنا2046 هجری قمری ذکر گردیده است.
قبهی سبز کرمان نیز گنبد دوپوش ساقهداری است که به عنوان نشانهی مهم
"وقتی مسافر ما (مارکوپولو)برای آخرین بار به کرمان آمد،ده سال بود که ترکان خاتون در
نامیده میشده و چون ترکان خاتون را عصمت الدین هم مینامیدند،بعدا این مدرسه به
شیخ برهان الدین احمد در مراجعت از سفر حج در سال 856 هجری قمری به
در مجمل فصیحی ضمن وقایع سال 656 هجری قمری آمده است:"طلب
استاد عباس اقبال در صفحهی 221 سمط العلی مینویسد"تاج الدین ابو المفاخر
عبد الرحیم قاضی کرمان است و این شخص اخیر در سال 927(هجری قمری)به
در تاریخ شاهی آمده است"و هم در این سال ششصد و هفتاد و پنج بود که
ابو البرکات حافظ الدین بن عبد الله بن احمد بن محمود نسفی از مشاهیر فقهای حنیفه است که در ماه ربیع الاول از سال 107(هجری قمری)در شهر ایذج وفات یافته و
سبز و مدرسهی ترکان خاتون بایستی تا اوایل قرن نهم هجری قمری پابرجا و
سایکس صاحب چندین کتاب تالیفی است و در کتاب سفرنامهاش مینویسد:"تا سال 6981 میلادی قبهی سبز برجستهترین ابنیهی
"تاریخ این بنا 046 هجری بوده که هشت سال بعد از وفات براق
ترکان خاتون علما و دانشمندان بسیاری را از شهرهای مختلف ایران به کرمان دعوت کرده که در این مدرسه به تدریس و تحقیق در
این افتخاری بس بزرگ برای کرمان است و نیز قبهی سبز از قدیمیترین بناهای"