چکیده:
بر اساس آمارهای جهانی تقریبا 01 درصد جمعیت هرکشور را معلولان تشکیل میدهند.به عبارت دیگر از هر 01 نفر ساکنان یک کشور یک نفر به نحوی نیاز به کمک دارد.معلول کسی است که به علت ضایعهای ارثی یا اکتسابی نتواند از عهده کاری برآید که سایر افراد همسن او با معلومات و تجربیات مساوی انجام میدهند.آنها نیازهای مختلفی دارند که باید به موقع تشخیص داده و برآورده شوند.یکی از نیازهای اساسی آنها،اشتغال است.پذیرفتن این اصل که انتخاب آزادانه شغل،کار کردن در شرایط مطلوب و مناسب،امنیت در برابر بیکاری،حق مسلم هرانسانی است،ضرورت توجه و تأکید بر آموزش و اشتغال معلولان را بیش از پیش مورد تأیید قرار میدهد.که در ماده 911 قانون کار جمهوری اسلامی ایران نیز به این امر اشاره شده است. توانبخشی،مجموعهای از خدمات و اقدامات پزشکی،آموزشی،حرفهآموزی و اجتماعی است،که برای بازتوانی جسمی،روانی،ذهنی،و اجتماعی و حرفهء معلولان و ارتقای سطح کارآیی آنها تا بالاترین حد ممکن برای دستیابی معلول به یک زندگی مستقل در جامعه عرضه میشود.توانبخشی شغلی جزئی از روند مستمر و هماهنگ توانبخشی است که از طریق راهنمایی و آموزش شغلی،معلول را برای شناخت خدمات شغلی و اشتغال در شغل مناسب یاری میدهد. معلولان نیز مانند افراد عادی باید پس از گذراندن مراحل لازم،شغل مناسب خود را انتخاب کنند و به انجام آن مشغول شوند.مراحل راهنمایی شغلی معلولان عبارت است از گزینش،آموزش،بهکارگماری و اشتغال که توسط تیم توانبخشی شغلی که همکاری و مشارکت گروهی از افراد با تخصصهای متعدد را میطلبد،صورت میگیرد. روشهای متعددی برای اشتغال معلولان مورد عمل قرار میگیرد که عبارتند از:خوداشتغالی،شرکتهای تعاونی، اشتغال حمایتشده،اشتغال در منزل و توانبخشی شغلی جامعهنگر. تحقیقات مختلف سودمندی توانبخشی شغلی معلولان را از لحاظ اقتصادی،اجتماعی و...نشان دادهاند.
خلاصه ماشینی:
"توانبخشی شغلی توانبخشی مجموعهای از خدمات و اقدامات پزشکی، آموزشی،حرفهآموزی و اجتماعی است که برای بازتوانی جسمی،روانی،ذهنی،اجتماعی و حرفهای معلولان و ارتقای سطح کارآیی آنها تا بالاترین حد ممکن برای دستیابی معلول به یک زندگی مستقل در جامعه عرضه میشود.
به عبارت دیگر توانبخشی شغلی مجموعه خدمات تخصصی پزشکی،روانشناسی،آموزشی و اجتماعی است که برای رشد دادن امکانات توانجو از طریق ایجاد آمادگی جسمانی-روانی،راهنمایی و آموزش شغلی، کاریابی و بهکارگماری و پیگیری ضمن اشتغال اعمال میشود.
-دولت موظف است تا در ایجاد شرکتهای تعاونی (تولیدی،کشاورزی،صنعتی و توزیعی)،معلولان را از طریق اعطام وامهای قرض الحسنه درازمدت و آموزشهای لازم و برقراری تسهیلات انجام کار و حمایت از تولید یا خدمات آنان مورد حمایت قرار دادهژ و نسبت به رفع موانع معماری در کلیه مراکز موضوع این ماده و تبصرهها که معلولان در آنها حضور مییابند،اقدام نماید.
مراحل راهنمایی شغلی معلولان نیازهای معلولان در زمینه اشتغال از نظر کیفی همانند افراد عادی است و باید همچون آنان از امکانات متعدد جامعه بهرهمند شوند و پس از گذراندن مراحل ضروری،شغل مناسبشان را انتخاب کنند و به انجام آن مشغول شوند.
از جمله:راههای افزایش امکانات شغلی،همکاری و تعاون نزدیک سازمانهای کارگران و کارفرمایان برای ایجاد حداکثر امکانات شغلی،شناسایی تواناییها و استعدادهای معلولان و فراهم آوردن زمینه و شانس برابر با آنچه افراد تندرست از آن برخوردار هستند برای انجام کارهایی که واجد شرایط احراز آنها هستند،تأمین وسایل کمکی و هرگونه پیشبینی احتیاطی در جهت کمکرسانی به افرادی که نقصهای جسمی و روحی دارند،بالا بردن کیفیت کاری معلولان و..."