چکیده:
ترکیه با الگوی اولویت دهی راهبردی با محوریت جمهوری های آذربایجان و گرجستان و تلاش برای عادی سازی روابط با ارمنستان با استفاده از جبر جغرافیایی حاکم بر رفتار خارجی آن، روابط خود را در حوزه های مختلف تجاری، نظامی و امنیتی، سرمایه گذاری و فرهنگی (در قالب قدرت نرم) در قفقاز جنوبی توسعه داده است. تجارتی به ارزش 6/5 میلیارد دلار با منطقه، سرمایه گذاری به ارزش حدود بالای 12 میلیارد دلار در جمهوری آذربایجان و رسیدن به رقم سرمایه گذاری سالانه حدود 200 میلیون دلار در گرجستان و البته تنزل به 24 میلیون دلار در سال 2021 به دلیل شرایط کرونایی، استفاده از اشتراکات زبانی، فرهنگی و اعطای بورس تحصیلی و درنهایت، فروش تجهیزات نظامی، مولفه های الگوی راهبردی ترکیه را به صورت مصداقی در قفقاز جنوبی تشکیل می دهند. این در حالی است که الگوی برابرطلبی راهبردی ایران که کشورمان تا سال 2020 در پیش گرفته بود، به دلیل تعارض با الگوهای دوستی و دشمنی، ساخت اجتماعی امنیتی و توزیع قدرت در منطقه، در مسیر عملیاتی شدن با چالش های زیادی مواجه شد. پیشنهاد می شود ایران راهبردهایی مانند برنامه ریزی برای بهره برداری از طرح های خفته منطقه ای مانند تراسیکا، تلاش برای گذار از برابرطلبی راهبردی به اولویت دهی راهبردی، تغییر نگاه امنیتی به جمهوری آذربایجان، تقویت و تعمیق همکاری در حوزه های امنیتی و نظامی و همکاری در حوزه های فرهنگی در قالب قدرت نرم را در راستای تقویت امنیت اقتصادی در پیش بگیرد.
خلاصه ماشینی:
تبعات امنیت اقتصادی روابط ترکیه با کشورهای قفقاز جنوبی چکیده ترکیه با الگوی اولویتدهی راهبردی با محوریت جمهوریهای آذربایجان و گرجستان و تلاش برای عادیسازی روابط با ارمنستان با استفاده از جبر جغرافیایی حاکم بر رفتار خارجی آن، روابط خود را در حوزههای مختلف تجاری، نظامی و امنیتی، سرمایهگذاری و فرهنگی (در قالب قدرت نرم) در قفقاز جنوبی توسعه داده است.
باوجوداین، باید در سیاستهای این کشور بین دو منطقه قفقاز جنوبی، مبتنی بر اولویتدهی راهبردی همراه با استفاده از جبر ژئوپلیتیکی حاکم بر رفتار خارجی ارمنستان و آسیای مرکزی، مبتنی بر توسعه چندجانبهگرایی و همگرایانه روابط در قالب سازمان کشورهای ترکزبان همراه با نگاه تاکتیکی به کلیت حضور در آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی برای بهرهبرداری از ظرفیتهای ژئواکونومیکی خود در ارتباط با چین و تولید اهرم و ابزار چانهزنی در برابر روسیه در غرب آسیا و اروپا در حوزه مدیترانه، تفکیک قائل شد.
بر اساس جدول شماره 3، جمهوری ارمنستان با وارداتی به ارزش 8/314 میلیون دلار و با داشتن سهمی حدود 9/6 درصد، مهمترین شریک صادراتی ایران در قفقاز جنوبی به شمار میآید و بعد از آن، به ترتیب آذربایجان و گرجستان در رتبههای بعدی قرار دارند.
4ـ جمعبندی و ارائه راهکارهای پیشنهادی ترکیه با اتخاذ الگوی اولویتدهی راهبردی برای گسترش روابط با جمهوریهای آذربایجان و گرجستان و امکان عادیسازی روابط با ارمنستان با استفاده از موقعیت جغرافیایی جبرگرایانه آن، تلاش کرده است روابط خود را با کشورهای قفقاز جنوبی توسعه دهد.