چکیده:
تکیه در لغت، به معنی پشت به چیزی گذاشتن است. در گرگان، ساختمانهای کوچکی در محلات قدیمی است که دهه اول ماه محرم، در آنجا برنامه عزاداری امام حسین7 و یاران او، برگزار میشود. تکیهها بازوی کمکی برای سایر اماکن مذهبی مانند مساجد، هیآت و امامزادهها هستند. اگر تکیهها نبود مردم با کمبود فضا روبهرو میشدند. در شهر گرگان تکیه و حسینیه، دو مکان کاملاً جداگانهای هستند. در حالی که در برخی شهرها، آنها دو واژه مترادف و هم معنی هستند. این جستار در تلاش است تا با نگاهی گذرا در جهت آشنایی با تکیههای شهر گرگان قدمی بردارد.
Takiyehs are moderate-size buildings that function as supplementary edifices for holding Muharram ceremonies in remembrance of Imam al-Husayn in the first ten days of Muharram. In Gorgan, they are two various places, while in some other cities these two places are one and the same.
خلاصه ماشینی:
در گرگان، ساختمانهای کوچکی در محلات قدیمی است که دهه اول ماه محرم، در آنجا برنامه عزاداری امام حسین( و یاران او، برگزار میشود.
نام تکیهها، در کتیبهها و وقفنامههای قدیمی آمده است: 1- تکیه محله نعلبندان، کتیبهای داشت که بر روی آن، سال 1201ق نوشته شده بود (رابینو، 1383: 274، 275).
4- در سال 1263ق، برای سوگواری در سه تکیه شهر استرآباد، موقوفاتی در نظر گرفته شده بود (ذبیحی، 1354: 7/527).
همچنین ممکن است که تا پیش از این تاریخ، ساختمان آنها بوده باشد اما کاربری دیگری داشتند.
البته تکیههای دیگری مانند تکیه محله سرچشمه در دوران او بودهاند که نامشان را نیاورده است.
مثلاً در سال 1285ق، چهار دانگ و نیم یک باب دکان از سوی حسینعلی عطار (پیوست 2، سند موجود در کتابخانه میرداماد گرگان با شماره 1940) و در سال 1271ق چند خانه در محله سبزهمشهد از سوی مردی به نام حاج محمد باقر، برای آنجا وقف شد.
در سال 1340 در محلات سبزهمشهد و دربنو و همچنین در سال 1349، در محله میدان، تکیهای با این نام، کار خود را آغاز کردند.
محله سرچشمه هم، تکیهای با این نام دارد که به آن، تکیه بنیکمالیها گفته میشود.
نعلبندان تنها محلهای است که از بیشتر تکیهها و میدان آن، برای امور تجاری استفاده میشود.
3-برخی تکیهها، خیلی کوچک هستند، در جای مناسبی قرار ندارند و آنجا را اجاره نمیکنند و یا اینکه هزینه اجاره آنها کم است و برای مخارج تکیه، کافی نیست.