چکیده:
مسلمانان ابوذر غِفاری را در شمار اصحاب برجسته و راویان حدیث پیامبر(ص) میدانند. ازهمینرو در طول تاریخ روایات پرشماری را به وساطت او نقل، و آثاری درباره زندگیش تألیف کرده بودند. بااینحال، در نیمه نخست سده 14ش شمار آثار تألیفشده درباره ابوذر و محتوای آنها دچار تحول کلان شد. مؤلفان آثار درباره ابوذر در سده 14ش کوشیدند ابوذر را سوسیالیستی برجسته یا نخستین سوسیالیستِ تاریخ معرفی کنند یا خواستند با چنین رویکردی مخالفت ورزند و بر ضد این دیدگاه استدلال نمایند. در این مطالعه بناست با کاربست روش تحلیل محتوا همچون یک روش تحقیق کیفی و بهرهجویی از تکنیک تفسیر پیامها و خوانش دقیق آنها تحول نگرشها به ابوذر در این دوره آنسانکه از منابع فارسی، عربی و اردو قابلدرک است بازشناخته شود. بناست زمینههای سوسیالیستانگاری ابوذر، سیر تحول آراء دراینباره، مباحثات مرتبط با این نگرشها و پیامدهای نظری آن مباحثات، و انگارههایی که در این دوره تاریخی از ابوذر در ذهن مسلمانان شکل گرفت مطالعه، و از این فرضیه دفاع شود که مجموع مجادلات نظری میان فرقههای مختلف اسلامی و گرایندگان به جنبشهای چپگرایانه سبب شد که از ابوذر تصویر یک انقلابی با ایدئولوژی اسلامی به معنای مدرن آن شکل گیرد.
Abudharr al-Ghifari is considered by Muslims as one of the prominent companions and narrators of the Hadith of the Prophet Muhammad. Therefore a significant number of traditions were narrated through him in Islamic Hadith literature and also anecdotes about his life were written throughout Islamic history. However, in the first half of the 14th century AH/ 20th century CE, the number of works written about Abudharr and their content underwent a considerable change. Some Muslims in this period tried to present him as the first socialist in human history or at least an outstanding sample of adherence to socialism; And of course, there were some who wanted to oppose such approaches and provide evidence against those two claims. By applying the content analysis method this study aims at understanding the evolution of attitudes towards Abudharr in the 1st half of 20th century as far as it can be understood from Persian, Arabic and Urdu sources. This study is an attempt to study the grounds of Abudharr's ccceptance as a socialist by Muslims, the evolution of opinions about his charracter, the debates related to these attitudes, the theoretical consequences of those debates, and finally, the ideas formed about Abu Dharr in the minds of Muslims in that era. The hypothesis of this study is that the totality of theoretical disputes between different sects Islamic and adherents to leftist movements caused the image of a revolutionary with Islamic ideology in its modern sense to be formed from Abuharr.
خلاصه ماشینی:
۱۳۸۶ش ) ادیب ایرانی که َ خود نیز در طلیعه دهه ۱۳۳۰ش کتاب ابوذر نوشته قدری قلعَجی را به فارسی ترجمه کرده ، در مقدمه اش بر چاپ دوم اثر در سال ۱۳۶۰ش توضیحاتی درباره زمینه های این اقدام داده است .
این گونه ، مثلا ظفرحسن نََقوی اَمروهی عالم شیعی هند و سپس پاکستان (۱۳۰۷- ِ ۱۳۷۵ق /۱۲۶۸-۱۳۳۴ش ) در کتاب اصحاب رسول که احتمالا باید جزو نخستین آثار وی و تألیف شده پیش از ۱۳۱۰ش باشد زندگی ابوذر را هم در کنار زندگی سلمان و مقداد و عمار شرح داده بود (امروهی، بیتا: ۶۶-۱۲۵).
ازآن جاکه یمن در دوره پیش از اسلام به دست ایران فتح شده و افکار مزدکی در آن جا انتشار یافته بود، و ازآن جاکه یک یهودی تازه مسلمان در یمن به نام ابن السوداء یا همان عبدالله بن سبأ مردم را به اندیشه های مزدکی فرامیخواند، میتوان احتمال داد ابوذر از این طریق با اندیشه مزدکی آشنا َ شده ، و از آن اثر پذیرفته بود؛ هرچند البته بیش از همه طبیعت اعرابی و بادیه نشین او چنین رفتاری را اقتضاء میکرد (همان : ۱۱).
برای نمونه ، در بحث از نحوه اسلام آوردن ابوذر این گونه حکایت میکند که علی(ع ) ابوذر را در مکه یافت و با خود نزد پیامبر(ص )ُ برد (همان ، ۲۳-۲۵)؛ حال آن که در برخی روایات غیرشیعی چنین اقدامی به ابوبکر و دیگران هم منتسب شده است و او هیچ اشاره ای به این اختلاف گزارش ها نمیکند.