چکیده:
در این پژوهش، با شیوه جمع آوری کتابخانه ای - اسنادی و روش توصیفی - تحلیلی به بررسی مواضع آیت الله سید محمدحسین طباطبایی و نسبت او با نهضت انقلابی امام خمینی در سال های 1340 تا 1357 پرداخته ایم. آیت الله طباطبایی در نخستین ماه های شروع نهضت اسلامی، با امام خمینی همراه شد. در این مقطع، امضای او پای چند بیانیه دیده می شود. بعد از تبعید امام از ایران، او در عین توجه و تمرکز به مسایل علمی، با مبارزان سیاسی ارتباط داشت. حمایت از مجاهدان فلسطینی و بی توجهی به خواسته های حکومت پهلوی برای همکاری با آن، ازجمله مواضع سیاسی آیت الله طباطبایی در این دوره بود. در ایام منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی نیز وی همراهی خود را با جریان نهضت اسلامی نشان داد و پس از اهانت روزنامه اطلاعات به امام خمینی در 17 دی 1356، به حمایت از امام خمینی پرداخت. آیت الله طباطبایی همچنین با تربیت شاگردانی چون آیت الله بهشتی، مطهری و مصباح یزدی در پیروزی انقلاب اسلامی سهیم بود.
خلاصه ماشینی:
در بهار و تابستان آن سال ، نسخه هايي از يک اعلاميه که در طليعه آن حديث «من سمع رجلا ينادي يا للمسلمين ، فلم يجبه فليس بمسلم » نقش بسته بود بين مردم توزيع شد که در آن ، تعدادي حساب بانکي به منظور کمک به مجاهدان فلسطيني به مردم معرفي شده بود (آرشيو مرکز اسناد انقلاب اسلامي ، شماره بازيابي :٣٩، سند شماره ٩٠) اين اعلاميه ها با امضاي آيت الله طباطبايي ، مرتضي مطهري و سيد ابوالفضل موسوي زنجاني توزيع مي شد و همزمان روحانيون انقلابي در منابر از مردم دعوت مي کردند تا از طريق شماره حساب هاي مندرج در آن ، به مردم فلسطين کمک کنند.
ساواک در ٢٨ آذر همان سال گزارش داد: به طوري که استحضار دارند، سه نفر از روحانيون تهران و قم به اسامي شيخ مرتضي مطهري ، ابوالفضل زنجاني و محمدحسين علامه طباطبايي با انتشار اعلاميه هايي از مردم درخواست کردند به منظور کمک به آوارگان فلسطيني وجوهات خود را به حساب هايي که از طرف آنها در بانک هاي ملي ايران ، صادرات و بازرگانان باز شده واريز نمايند.
پس از مدتي و با طولاني شدن بازداشت امام خميني ، علامه طباطبايي که در آن مقطع نگران وضعيت ايشان بود به همراه چند نفر از علما ومراجع ازجمله آيت الله العظمي مرعشي نجفي ، شيخ مرتضي حائري ، محمد صدوقي ، روح الله کمالوند، سيد مهدي يثربي ، حاج سيد حسين بحرالعلوم ، شيخ عبدالرسول قائمي ، شيخ حسينعلي منتظري و سيد حسين خادمي جهت پيگيري وضعيت امام و اعتراض به شاه ، رهسپار تهران شد (اسناد انقلاب اسلامي ، ١٣٧٤: ١٠٠ ٨٥/٤-٨٣).