چکیده:
در این نوشتارمقایسۀ دستگاه فعلی دوگونۀ زبانی سادات رضاتوفیقی و دیلی مورد بررسی قرارگرفته است. برای این که زمینۀ مناسب این مقایسه فراهم شود، فصلی به موقعیّت جغرافیایی این دو منطقه اختصاص داده شده است. در فصل سوم نشانهها وفرایندهای آوایی بررسی شدهاند تا خوانندگان با اختلافات واشتراکات آوایی لحن بیان این دو منطقه در قلمرو واژگان غیر فعلی آشنا شوند فعل در زمانهای مختلف صرف شده است و در این راستا با صورتهایی از افعال که کاربرد ندارند مواجه خواهیم شد. برای فهم بهتر واژهها و درک تلفّظ اصیل آنها آوانگاری هم شدهاند. روش تحقیق در این پژوهش به صورت میدانی بوده و نگارنده با مراجعۀ مستقیم به افراد صاحب نظر و آگاه کسب اطلاع کرده است و با عنایت افراد مجرّب، نتایج حاصل را طبقه بندی کرده است. هدف از این تحقیق: بالا بردن سطح آشنایی و شناساندن نحوه ادا و صرف فعل، حفظ و پاسداشت این گنجینههای با ارزش برای انتقال به نسل جوان امروز میباشند که پیوسته میکوشند که تمایل به همرنگی با دنیای مدرن روز پیدا کنند. در این پژوهش تلاش شده است، تشریح صرف دستگاه فعلی بین دو منطقه از استان از دیدگاه زبان شناسی مورد مطالعه قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
لذا دراين نوشته صرف تعدادي فعل که بین دوگویش « سادات رضاتوفیقی که یکی از طوایف بزرگ سادات درشهرستان کهگیلویه است، با گویش منطقۀ دیل درمحدودۀ دهستان بخش مرکزی، واقع درجنوب شرقی شهرستان گچساران میباشد»، به صورت مقایسهای مورد بررسي قرارگرفته و با زبان فارسی معیار نیز سنجیده شده است.
{مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} وندهای فعل: وندهای فعل سه دسته میباشند - شناسهها - وندهای وجه – وندهای - نفی - شناسهها: شخص و شمار در دو منطقه 1- شخص: اول شخص دوم شخص سوم شخص 2- شمار: مفرد جمع شناسهی//ᴓ در دو منطقه، در سوم شخص مفرد برای ساخت بعضی از فعلهای زمان حال (حال اخباری، فعل امر و نفی)، بعضی از فعلهای گذشته (گذشتۀ ساده، استمراری، بعید، التزامی و مستمر) در لحن سادات، زمان گذشته التزامی و برای ساخت زمان آینده درلحن دیلی ظاهر نشده است.
{مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} شناسهها در لحن سادات در این منطقه برای ساخت زمان حال ساده و التزامی و (حال اخباری بعضی فعلها) از شناسههای/om ,-ṫ, -e,-ṫm,-ṫn,-en/ و زمانهای حال اخباری ومستمرازشناسههای/om,-ṫ,ᴓ ,-ṫm ,-ṫn ,-en/ استفاده شده است.
{مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} زمانهای فعل زمان حال، زمان گذشته و در زمان آینده برای نحوۀ ساخت زمانهای فعل به عنوان نمونه صرف فعل نشستن/ne∫&st&n/ را در لحن سادات با لفظ(نِشَهسَن)/ne∫&:s&n/ و درلحن دیلی هم برای ساختهای حال از لفظ/ neɉ/ و /h&nṫɉ/ و برای زمانهای گذشته از مصدر(چَسَن)/ʧ&s&n/ استفاده شده است.