چکیده:
یکی از پیامدهای اولیۀ اشغال ایران توسط متفقین در جنگ جهانی دوم، کمبود و گرانی شدید ارزاق عمومی بود. دولت برای تهیه و توزیع مواد غذایی مورد نیاز مردم به قیمت مناسب، وزارتخانۀ مستقلی به نام خواربار تشکیل داد و شریدان امریکایی را بهعنوان مستشار آن استخدام کرد. هدف پژوهش حاضر بررسی عملکرد شریدان در وزارت تازهتأسیس خواربار است و میخواهد به این سؤال پاسخ دهد که شریدان در زمان حضور خود در ایران چه سیاستها و اقداماتی را برای تهیه و توزیع خواربار انجام داد و عملکرد او در این حوزه چگونه ارزیابی میشود. یافتههای پژوهش که با روش توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانهای و اسنادی انجام گرفته است، نشان میدهد شریدان عملکرد موفقی در وزارت خواربار ایران نداشت. چنانکه این وزارتخانه خیلی سریع منحل و وظایف آن به وزارت دارایی منتقل شد و شریدان مجبور گشت قبل از اتمام مدت سه سالۀ قرارداد استخدامش، بدون آنکه مشکل ارزاق عمومی را حل کرده باشد، ایران را ترک کند. البته باید توجه داشت که شرایط بحرانی سال 1321 که ناشی از قحطی و خشکسالی شدید، شعلهور بودن آتش جنگ در اغلب جبههها، دخالت و کارشکنی نیروهای متفقین و سودجویان داخلی و اختلافات سیاسی میان دولت قوام، دربار و مجلس سیزدهم بود، در عملکرد ضعیف شریدان تأثیر داشت.
One of the primary consequences of Iran's occupation by the Allies in World War II was the shortage and high cost of public food. In order to prepare and distribute the food needed by the people, the government established an independent Ministry of Food and hired the American Sheridan as an adviser to the Ministry of Food. The aim of the current research is to investigate Sheridan's performance in the Ministry of Food and wants to answer the question of what measures Sheridan took during his stay in Iran to prepare and distribute food and how his performance in this field is evaluated. The findings of the research, which was carried out with a descriptive-analytical method and based on library and documentary sources, show that Sheridan did not have a successful performance in the Ministry of Food, so that this ministry was dissolved very quickly and its duties were transferred to the Ministry of Finance. Sheridan left Iran before the end of his three-year employment contract without solving the public food problem. Of course, it should be noted that the critical conditions of 1321 were caused by severe famine and drought, the flaming of war on most fronts, the intervention and disruption of allied forces and internal profiteers, and political differences between the Qavam government, the court and the 13th parliament had an effect on Sheridan's poor performance.
خلاصه ماشینی:
البته بايد توجه داشــت که شرايط بحراني سال ١٣٢١ که ناشي از قحطي و خشکسالي شديد، شعله ور بودن آتش جنگ در اغلب جبهه ها، دخالت و کارشــکني نيروهاي متفقين و ســودجويان داخلي و اختلافات سياسي ميان دولت قوام ، دربار و مجلس سيزدهم بود، در عملکرد ضعيف شريدان تأثير داشت .
شريدان ، وزارت خواربار، جنگ جهاني دوم ، اشغال ايران ، مستشار خارجي Studying the Performance of American Sheridan, Consultant to the Ministry of Food of Iran (1942-1943) Mohammad Bakhtiari2 Abstract One of the primary consequences of Iran’s occupation by the Allies in World War II was the shortage and high cost of common provisions.
مقدمه در طول تاريخ ايران تنها يک بار در فاصلۀ زماني مهر ١٣٢١ تا تير ١٣٢٢ وزارتخانه اي با عنوان «خواربار»، با هدف تهيه و توزيع ارزاق مورد نياز مردم در زمان جنگ جهاني دوم ، ايجاد شده و شريدان ١ امريکايي نيز، به عنوان مستشار، در اين وزارتخانه استخدام شده است .
٣ بدين ترتيب ، در ٥ مهر ١٣٢١ و در حالي که هنوز لايحۀ اســتخدام شريدان در مجلس تعيين تکليف نشــده بود، او وارد کشور شد و از طرف فرخ ، نامزد وزارت خواربار، به نخست وزير معرفي گشت و همان روز به همراه وزير از سيلوي تهران و انبار غله بازديد کرد تا ضمن اطلاع از وضعيت موجود، برنامه ها و پيشنهادات خود را براي حل مشکل خواربار و جيره بندي اعلام نمايد و وزير خواربار براســاس پيشنهادها و نظريات تخصصي او سازمان جديد وزارت را تشکيل دهد.