چکیده:
دین مبین اسلام دینی مطابق عقل و فطرت است . احکامی که با این دو مولفه همخوانی نداشته و یا تعارض داشته باشند باید توجیه شوند یا اصلاح گردند. احکام باب ارتداد و تعاریف ارائه شده از شخص مرتد از آن دسته احکامی هستند که محل مناقشه بسیاری از عقلا و مردم دنیا میباشد. در این نگارش از دو جهت سلبی و ایجابی موضوع ارتداد مورد بررسی قرار میگیرد. از حیث سلبی ابتدا سراغ تعاریف ارائه شده از مرتد رفته و ثابت کردیم که ارتداد خروج خشک و خالی از دین نیست و احکام مرتد با توجه به قیود خاصی که دارد بیان شده است . پس از آن در صدد منتفی دانستن مجازات قتل مرتد برآمدیم . از حیث ایجابی سعی شده ثابت شود که با توجه به تبدل موضوع ارتداد، احکام آن نیز باید دست خوش تغییر قرار بگیرند و از نظر ما شارع رحمان مجازات دنیوی را برای صرف تغییر عقیده مد نظر قرار نداده است یا حداقل ارتداد از زمره حدود نیست و بلکه در دایره تعزیرات قرار میگیرد.
خلاصه ماشینی:
از حيث ايجابي سعي شده ثابت شود که با توجه به تبدل موضوع ارتداد، احکام آن نيز بايد دست خوش تغيير قرار بگيرند و از نظر ما شارع رحمان مجازات دنيوي را براي صرف تغيير عقيده مد نظر قرار نداده است يا حداقل ارتداد از زمره حدود نيست و بلکه در دايره تعزيرات قرار ميگيرد.
موج گسترده شبهات در عصر کنوني، ما را ملزم نمود که به بحث ارتداد روي بياوريم زيرا پرداختن به حکم مرتد -که در شرع مقدس براي وي سنگين ترين مجازات در نظر گرفته شده است - يکي از مسائل مهم پيش روي جهان اسلام ميباشد، از اين رو که در عصر کنوني هجمه هاي فراواني عليه مباني فکري اسلامي مطرح ميشود.
اين درحالي است که بنابر برخي از آيات قرآن انسان در پذيرش دين و سلوک فردي خود آزادي انتخاب دارد، پس چگونه براي تغيير عقيده سنگين ترين مجازات ممکن در نظر گرفته شده است ؟ همچنين با توجه به حضور در عصر غيبت آيا ميتوان اين سوال را مطرح نمود که به موجب کثرت شبهات ، دسترسي به حقيقت و دين صحيح مشکل است و لذا در اين زمان نبايد حکم مرتد تغيير کند؟ يا حکم مرتد از زمره احکامي است که خداوند انعطاف در آن قرار نداده و اجراي آن قابل اغماض و چشم پوشي نميباشد؟ برخي از پژوهشگران کتب و مقالات مختصر و بعضا در توجيه احکام ارتداد نوشته اند که بيشتر از جنبه کلامي و تاريخي به موضوع پرداخته اند.