چکیده:
این پژوهش با رویکردی اجتماعی به تحلیل گفتمان و تصویر زن و مرد در رمان معروف بزرگ علوی به نام چشمهایش میپردازد. علوی داستاننویسی واقعگرا است که از رویدادهای واقعی استفاده میکند و نارساییهای جامعه عصر خود را آشکار میکند. چشمهایش رمانی سیاسی-اجتماعی است و گفتمان شخصیتهایش مفاهیم سیاسی-اجتماعی را بازنمایی میکند. هدف اصلی، تحلیل مسائل اجتماعی رمان برخاسته از گفته پردازی شخصیتها است تا جایگاههای متفاوت افراد را مشاهده کرده و دریابیم جامعه چگونه در نظام بیانی خود را آشکار می کند. این مطالعه نشان می دهد که چگونه می توان در نهایت از طریق بررسی گفتمان رمان بازتاب ساختار گفتمانی جامعه را ارائه کنیم. در این راستا، از مفاهیمی بهره خواهیم جست که ادموند کرو، نظریه پرداز این عرصه، جهت بیان شکلگیری گفتمانی، در برهۀ معین تاریخ جامعۀ رمان بر شکلگیری تاریخی، ایدئولوژیکی مطرح میسازد که چگونه در متن وارد و منعکس میشود. به همین ترتیب، پیرو آدورنو و هورخایمر، هر گفته را در معرض ایدئولوژی می انگارد و ارتباط میان معنا و نحو روایی با ساختار معاصر خود از دیدگاه تاریخی و اجتماعی میداند. همچنین، بررسی ما نشان میدهد که جایگاه و تصویر زنان به گونهای کاملاً متضاد با آنچه در جامعه زمان خود بودند، توسط نویسنده ارائه میگردد. زن در فرایندهای اجتماعی نقشی پویا و زنده دارد. شخصیتی آوانگارد که مردان را وارد بی نظمیهایی در ارزشها میکند و تاثیرات ژرفی بر ایجاد گفتمانی نو دارد. نقد جامعه شناختی گفتمانی با هدف بررسی عناصر گفتمان به ما کمک میکند تا مسیری به سوی معنا طی کنیم.
This research uses a sociocritical approach to analyze the discourse and image of men and women in the famous Bozorg Alavi’s novel called Her Eyes. Alavi is a realist writer who uses real events and reveals the shortcomings of the society of his time. Her eyes are a socio-political novels and the discourse of the characters represents socio-political concepts. The main purpose is to analyze the social issues of the novel arising from the discourse of the characters in order to observe the different positions of individuals in their speech and to understand how society manifests itself in the system of expression. This study demonstrates how we can ultimately reflect the structure of the society by examining discourse used in a novel. Our study also shows that the position and image of women is presented by Alavi is in complete contrast to what they were in the society. The woman is a person who has a dynamic role in society. An avant-garde character who introduces irregularities in aristocratic values and has profound effects on the creation of a new discourse. The sociocritical study with the aim of examining the elements of discourse helps us to take a path towards meaning.
خلاصه ماشینی:
اين موضوع نيز به باورپذيرتر شدن روايت و همين طور ايجاد فصلي مشترک ميان طرفين گفته پردازي منجر مي شود که احتمالاً به واسطۀ هم زباني زيسته هاي اجتماعي فراواني با يکديگر دارند: «مسجد سپهسالار» (همان ، ص .
تينيانوف در کتاب تودوروف ٥ نيز به اين موضوع اشاره ميکند که ارتباط و هم بستگي ميان زنجيرٔە توليد ادبي و زنجيرٔە مسائل اجتماعي از طريق فعاليت هاي زبان شناختي ايجاد ميشود.
۶. بررسي جامعه شناختي گفتمان و مضامين مختلف رمان مشابه پردٔە چشم هايش که در همان ابتدا، مخاطب را به گمانه زني و خيال پردازي در برابر زن الهام بخش نقاشي وادار ميکند، ساختار رمان نيز سرشار از گمانه زنيها و احتمالاتي است که آقاي ناظم با خود مرور ميکند و همگي رنگ وبويي اجتماعي دارند: سال هاي متوالي پس از شهريور ۱۳۲۰ نقل داستان هاي عاشقانه از زندگي استاد در روزنامه ها رواج داشت .
داستان درابتدا دچار تعليقي است که با پيدا شدن فرنگيس ، صاحب چشم ها، و روايت حقيقت ماجرا به عاشقانه اي سياسي و روان شناختي به دور از کليشه هاي ايدئولوژيک تبديل ميشود و فرنگيس ، به تفصيل «داستان شوم » خود را براي راوي بازگو ميکند.
سوسيولکت حاوي کلمه اي سياسي ـ اجتماعي است که نشان دهندٔە تحول کامل شرايط جامعه ـ زبان شناختي گفته پرداز است ؛ فعاليت هاي مبارزاتي تنها ديگر به جهت حضور استاد نيست ، بلکه خود فرنگيس وارد سطح ديگري از گفتمان اجتماعي و سياسي ميشود.
Théorie de la littérature, Textes des formalistes russes.