چکیده:
پژوهش حاضر نخستین اقدام در شناسایی دقیق و مطالعه آماری ساباط های شهر کازرون که در گویش محلی برخی محلات تاقک گفته می شود است. براین اساس هدف این پژوهش بررسی نوع معماری و گونه شناسی ساباط های شهر کازرون در قالب شاخصه های کالبدی_ فضایی از نظر متغیرهای کمی و کیفی پرداخته است. این نوشتار بر پایه روش کاربردی و از نظر شیوه انجام توصیفی- تحلیلی است. به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نظر در انجام پژوهش، از روش کتابخانه ای- اسنادی، تحلیل محتوا، روش میدانی و همچنین تصاویر هوایی گرفته شده در دهه 1340 استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار Excel و همچنین جهت ترسیم نقشه ها و نمایش پراکندگی فضایی ساباط ها در سطح شهر از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیای GIS Arc استفاده شده است. یافته های پژوهش در بخش میدانی موجب شناسایی 9 ساباط در سطح بافت محلات تاریخی شهر کازرون گردیده است. همچنین نتایج حاصل از تحلیل شاخص های کمی، کیفی و مشخصات کالبدی ساباط ها نشان می دهد که ساباط های شهر کازرون از پراکندگی و نمای متفاوت، جنس کف ساباط، نوع گذر و همچنین ابعاد و تناسبات کالبدی برخوردارند. از نظر متغیرهای شرایط اقلیمی (سایه اندازی و نفوذپذیری تابش آفتاب) و مولفه های امنیت (دارا بودن درب ورودی) ساباط های موجود از تنوع و گونه های مختلف تشکیل شده اند. خروجی این پژوهش می توان برای نخستین بار به: 1- شناسایی ساباط های باقی مانده در سطح شهر کازرون، 2- مستندنگاری و تهیه گزارش جامع از وضعیت کالبدی و معماری ساباط ها، 3- دسته بندی و گونه شناسی ساباط ها و 4- تهیه نقشه Gis از نمایش موقعیت و پراکندگی فضایی ساباط ها اشاره کرد.
خلاصه ماشینی:
بر اين اساس با توجه به ضرورت امر و جهت حفظ و نگهداري از اين عناصر باارزش تاريخي هدف پژوهش حاضر اين است که براي نخستين بار در گام اول اقدام به شناسايي ساباط هاي باقي مانده در سطح محلات تاريخي شهر و در گام دوم به ارزيابي و تحليل ساختار و شاخصه هاي کالبدي- فضايي و گونه شناسي ساباط هاي شهر کازرون ميپردازد.
و همچنين در بخش مطالعات ميداني در گام اول اقدام به شناسايي ساباط هاي بافت تاريخي محلات شهر کازرون و در گام دوم اقدام به برداشت و مستندسازي و در راستاي اهداف و نيازهاي پژوهش و آگاهي از ابعاد پنهان ساباط هاي مورد نظر و تطبيق مطالب اقدام به تنظيم و گرفتن مصاحبه از اهالي محل و ساکنين خانه هاي ١٣٣ معماري شناسي | نشريه اختصاصي معماري و شهرسازي ايران متصل به ساباط ها شده است .
پس از شناسايي ساباط هاي موجود در راستاي ارزيابي و تحليل بافت تاريخي ساباط ها و همچنين جهت درک ويژگيها و خصوصيات و نوع معماري ساباط ها و درک اجزاي آنان به لحاظ ساختار کالبدي، با توجه به شاخص ها و متغيرهاي مورد نظر در پژوهش حاضر به بررسي متغيرهاي کمي و کيفي همچون ابعاد، شکل ، اقليمي و غيره پرداخته شده است که نتايج پژوهش به شهر ذيل ميباشد.
خروجي اين پژوهش ميتوان براي نخستين بار به : ١- شناسايي ساباط هاي باقي مانده در سطح شهر کازرون ، ٢- مستندنگاري و تهيه گزارش جامع از وضعيت کالبدي و معماري ساباط ها، ٣- دسته بندي و گونه شناسي ساباط ها و ٤- تهيه نقشه Gis از نمايش موقعيت و پراکندگي فضايي ساباط ها اشاره کرد.