چکیده:
مدرسه چهارباغ که مدرسه سلطانی و مدرسه مادرشاه نیز نامیده میشود، آخرین بنای تاریخی باشکوه دوران صفوی در اصفهان است که برای تدریس و تعلیم به طلاب علوم دینی در دوره شاه سلطان حسین، آخرین پادشاه صفوی، از سال ۱۱۱۶ تا ۱۱۲۶ هجری قمری ساخته شدهاست. مدرسه چهار باغ که به قول بسیاری از محققین هم مدرسه و هم مسجد بودهاست، با ۸۵۰۰ متر مربع مساحت در ضلع شرقی خیابان چهارباغ قرار دارد. از سوی دیگر، حکمت مشاء توسط ارسطو پایهگذاری شد که ابن سینا مهمترین نماینده آن در بستر فلسفه اسلامی به شمار میرود. در این نوشتار، با بهرهگیری از روش کتابخانهای و تحلیل کیفی، عناصر مدرسه چهار باغ در ارتباط با حکمت مشاء بررسی و تحلیل شود. نتایج این پژوهش نشان میدهد که مدرسه دینی چهار باغ یکی از زیباترین و باشکوهترین بناهایی است که در دوره صفویه ساخته شده و مکانی برای تدریس طلاب و مشتاقان علوم دینی بوده است. از آنجا که در ایران نیز مشتاقان بسیاری برای یادگیری و به چالش کشیدن مکاتب ملل دیگر وجود داشته است، حکمت مشاء نیز توسط دانشمندان و فیلسوفان ایرانی مورد بررسی و تکامل قرار گرفته است. احداث این مدرسه در حقیقت تمثیلی برای تلاش انسان در راستای بازسازی زندگی پس از مرگ بر روی زمین است و کوششی برای رسیدن به بهشت آرمانی در این دنیا به شمار میرود. با توجه به اهمیت علمآموزی در دوران صفوی، احداث محلهای متعدد تدریس علوم رایج بود و مدرسه چهارباغ یکی از سرآمدترین این مکانها به لحاظ معماری و محل ساخت میباشد.
Chaharbagh School, which is also called Sultani School, is the last magnificent historical monument of the Safavid era in Isfahan, which was built to teach students of religious sciences during the period of Shah Sultan Hossein, the last Safavid king, from 1116 to 1126 AH. Chahar Bagh School, which according to many researchers was both a school and a mosque, is located on the eastern side of the Chahar Bagh Street in an area of 8500 square meters. In contrast, Hikmat Masha was founded by Aristotle, of whom Ibn Sina is regarded as the most important representative in the context of Islamic philosophy. In this article, using the library method and qualitative analysis, the elements of the Chahar Bagh school related to Hikmat Masha will be examined and analyzed. The results of this research show that Chahar Bagh religious school is one of the most beautiful and magnificent buildings built during the Safavid era and was a place for teaching students and those interested in religious sciences. Since there have been many people eager to learn and challenge the schools of other nations in Iran, the wisdom of Masha has also been studied and developed by Iranian scientists and philosophers. The construction of this school is actually an allegory for man’s effort to restore life after death on earth and it is an effort to reach the ideal paradise in this world. Considering the importance of learning science in the Safavid era, it was common to build many science teaching places, and Chaharbagh School is one of the best places in terms of architecture and construction.
خلاصه ماشینی:
com چکيده مدرسه چهارباغ که مدرسه سلطاني و مدرسه مادرشاه نيز ناميده ميشود، آخرين بناي تاريخي باشکوه دوران صفوي در اصفهان است که براي تدريس و تعليم به طلاب علوم ديني در دوره شاه سلطان حسين ، آخرين پادشاه صفوي، از سال ١١١٦ تا١١٢٦ هجري قمري ساخته شده است .
نتايج اين پژوهش نشان ميدهد که مدرسه ديني چهار باغ يکي از زيباترين و باشکوه ترين بناهايي است که در دوره صفويه ساخته شده و مکاني براي تدريس طلاب و مشتاقان علوم ديني بوده است .
علاوه بر حوزه هاي علميه ، مدارس ديني زيادي نيز در زمان صفوي ساخته و يا بازسازي شد که ميتوان به مدرسه چهارباغ يا مدرسه مادر شاه يا مدرسه سلطاني که به لحاظ معماري و هنرهاي تزئيني به کار رفته در بناي آن ارزش چشم گيري داشته است و مدرسه نواب در شهر مشهد در دوران شاه سليمان که به وسيلۀ ميرزا صالح نقيب رضوي بنا گرديد، اشاره کرد.
مدرسه چهارباغ که مهم ترين و شاخص ترين بناي اين مجموعه به حساب ميآيد، حد فاصل خيابان چهارباغ و کاروان سراي عباسي قرار دارد که سال هاي ١١١٦ تا ١١٢٦ ق به دستور شاه سلطان حسين و با حمايت و نظارت مستقيم وي، براي تدريس و تعليم طلاب علوم ديني بنا شده است .
با توجه به اهميت علم آموزي در دوران صفوي و احداث محل هاي متعدد تدريس علوم ، مدرسه چهار باغ يکي از سرآمدترين اين مکان ها به لحاظ معماري و محل ساخت ميباشد.