چکیده:
رسالت سبکشناسی، بازنمایی وجوه زیباییشناختی متن است و پژوهشگران میکوشند تا نقاط معنامند زبانی و ادبی را استخراج کنند. سبکشناسی گفتمانی بر پایۀ اندیشۀ میشل فوکو، دیدگاهی است پیرامون رابطه محتوای متن با بیرون متن که چگونگی شکلگیری کلام از حیث سبک نحوی و عناصر گفتاری را بررسی میکند و شیوههای بیانی گوینده را تحلیل می-نماید. در این پژوهش سعی بر آن بوده تا بهروش توصیفی-تحلیلی، ضمن تبیین چگونگی انتقال مفاهیم، تأثیر مقتضای حال مخاطب در چگونگی چینش آیات سوره طور و اهداف ایراد آنها براساس مؤلفههای سبکشناسی گفتمانی میشل فوکو بررسی شود. یافتهها نشان میدهد که پربسامدترین کنش گفتاری، کنش تصریحی است که شامل 30 آیه از 49 آیه این سوره میشود؛ این امر بهدلیل آن است که خداوند متعال بهدنبال بیدارسازی و هدایت مخاطبان است و بههمین منظور آنها را با پرسشهای پیاپی در قالب کنش دستوری همپایه، مغلوب استدلالهای روشنگرانۀ خویش می-سازد. با دقت در سه آیه 45، 46 و 47 درمییابیم که با توجه به شدت لجاجت مشرکان و مقتضای حالشان خداوند با کنش دستوری همپایه با آنها برخورد نموده. لذا هدف، آن است که با محبت و شکیبایی، آنان را به تعقل و دگرگونی درونی وادارد. در آیه 45 به پیامبر میفرماید که آنان را تا زمان هلاکتشان به حال خویش رها سازد. این فرمان در راستای کنش ترغیبی است. در آیه 46، روزی را توصیف کرده که قرار است مشرکان در آن مجازات شوند، بنابراین این آیه در پی ایجاد تلنگر فکری و هوشیارسازی است، ضمن آنکه از کنش تصریحی نیز برخوردار است.
The mission of stylistics is to represent the aesthetic aspects of the text,and researchers seek to extract meaningful linguistic and literary points.Discourse stylistics based on the thought of Michel Foucault is a view of the relationship between the content of the text and the outside of the text,which examines how speech is formed in terms of syntactic style and speech elements and analyzes the expressive ways of the speaker.In this research,an attempt has been made to use a descriptive-analytical method,while explaining how the concepts are conveyed,the appropriate effect of the audience on how the verses of Surah Toor are arranged and the purposes of their objection based on Michel Foucault's discourse stylistic components.The findings show that the most frequent verbal action is the explicit action,which consists of 30verses out of 49verses of this surah;This is because God Almighty seeks to awaken and guide the audience,and for this reason,he defeats them with successive questions in the form of basic grammatical action,defeating his enlightening arguments. Carefully in three verses 45, 46 and 47 we find that according to the intensity of the stubbornness of the polytheists and the appropriateness of their condition,God dealt with them with a basic grammatical action.Therefore,the goal is to lead them to inner reason and transformation with love and patience.In verse 45,he tells the Prophet to leave them alone until their death.This command is in line with the persuasive action.In verse 46,he describes the day on which the polytheists are to be punished,so this verse seeks
خلاصه ماشینی:
«بررسي سوره عبس از ديدگاه سبک شناسي گفتماني ميشل فوکو» به قلم محمد جرفي ، عباد محمديان (پژوهش هاي ادبي _قرآني ، ١٣٩٣) که نويسندگان دريافتند با تغيير بافت موقعيتي ، ســبک نحوي جمله ها و کنش گفتاري آن نيز تغيير مي يابد و نکته ديگر اينکه کنش هاي کلامي در اين ســوره کامــلا با توجه به مقتضاي حال به کار رفته اند.
«بررسي الگوي تحليل گفتمان ميشل فوکو و مباحث علم معاني در نامه هاي عاشقانه چهار منظومه غنايي » به قلم فرزانه اميرپور و سيده مريم روضاتيان (متن شناسي ادب فارسي ، ١٣٩٧)؛ نويسندگان به اين نتيجه رسيدند که شمار نوع کنش هاي گفتاري و سبک نحوي جملات که در انطباق با مباحثي از علم معاني است ، رابطه مستقيمي با نوع انديشه و جهان بيني حاکم بر تفکر شاعر و بافت جامعه دارد و با توجه به عوامل بيروني ، اين شيوه از بيان و گفتگو شکل گرفته است ؛ همچنين کتاب هاي «گفتمان قرآن (بررســي زبان شــناختي پيوند متن و بافت قرآن ) اثر خلود المعوش ، ترجمه حســين سيدي ، ١٣٨٨» و «سبک شناسي قرآن کريم (تحليل زباني ) اثر حسين عبد الرئوفي ، ١٣٩٠» در اين حوزه قابل اشاره است .