چکیده:
سکههای متعدد و متنوعی از حاکمان محلی الیمایید برجای مانده است که در
بازسازی تاریخ سیاسی - اجتماعی این اقوام و نیز شناسایی اقتصاد» فرهنگک و هنر آنان
بسیار حائز اهمیتاند. بنابر گزارشهای مورخان یونانی و رومی و همچنین» آثار و
شواهد باستان شناختی» الیماییها پس از گسترش سلطه سلوکیان در ایران» در نواحی
شمالی خوزستان» بین کوههای بختیاری و بخشهای کوهستانی زاگرس جنوبی»
حکومتی محلی تشکیل دادند و تا انقراض حکومت اشکانیان و ظهور ساسانیان
حکمرانی کردند. برخی از پژوهشگران نام الیمایی را به معنای ( ایلام کوچکک» دانسته
و بر این باورند که آنان پازمانده ایلام کهن و حاکمان قدرتمندی بودند که بعدها در
دورة سلوکی و اشکانی با فرصتهایی که به دلیل ضعف حکومتهای مرکزی به
دست آوردندء دامننفوذ و تسلط خود را به مناطق هموار گسترش» و حکومتهای
نیمه مستقل و گاه مستقلی را تشکیل دادند و مبادرت به ضرب سکه نمودند. حاکمان
الیمایی در آغاز به تقلید از سلوکیان و سپس, به تبعیت از اشکانیان سکههای خود را
ضرب کردند. پژوهش حاضردر بارة معرفی ۶۰ عدد سکه از حاکمان الیمایی موجود
درموزه پاسوج است. در این مطالعه که به روش توصیفی و بر مبنای تحلیل اسناد
انجام شدء سکهها به صورت مستقیم مورد مشاهده و عکسبرداری قرار گرفتند. با
! -استادیار گروه باستان شناسی» دانشگاه آزاد اسلامی - واحد کازرون» ایران
"- دانشجوی کارشناسی ارشد گروه باستان شناسی» دانشگاه آزاد اسلامی -واحد کازرون» ایران
خلاصه ماشینی:
٥٩ عدد از سکه ها هم مربوط به گروه دوم (حاکمان اليمايي موسوم به دودمان اشکاني) است که در بازة زماني سال هاي٥٠ تا ١٢٥ ميلادي ضرب شده اند و متعلق به ارد دوم ، فرهاد دوم ، کامناسکيرس ارد اول و ارد چهارم ميباشند.
م ) فرصت يافت سکه هاي برنزي و چهار درهمي نقره ضرب کند که از سرمشق سکه هاي سلوکي پيروي مي کردند؛ اما لوريدر معتقد است که هوکناپسس ( اکونپسس ) پس از کمنسکيرس اول به حکومت رسيده است و بر روي سکۀ او به خط يوناني نام هوکناپسس به صورت « شاه هوکناپسس » نوشته شده است (١٩٧٨:٣٤ ,Le Rider) .
در حالي که پشت سکه هاي کمنسکيرس اول ، مانند سکه هاي آخرين پادشاه سلوکي تصوير آپولون نقش گرديده وعبارت «کمنسکيرس شاه پيروز » نوشته شده که حاکي از قيام او عليه سلوکيان است ٠ بنابر نظر لوريدر، پس از اينکه مهرداد اول در سال ٧ /١٣٨ ق .
م ، کمنسکيرس سوم مدت کوتاهي قدرت يافت و سکه هايي ضرب کرد که از نظر شمايل نگاري مانند سکه هاي اشکانيان به شکل نيم تنه شاه ولي به سبک سلوکيان با سر بدون ريش و نوار سربندي که در پشت سر گره زده شده با نيمرخي به سمت راست بود.
همه سکه هاي اين مجموعه به گروه دوم شاهان اليمايي وابسته به دودمان اشکانيان تعلق دارند و حدود ٣٠ پيش از ميلاد تا سال ١٢٥ ميلادي ضرب شده اند.