چکیده:
با پایان گرفتن حکومت ساسانی، دوره اسلامی در ایران شروع شد، مسلمانان برای اعمال عبادی، نیاز به مسجد داشتند. از این رو آتشکدههایی را به مسجد تبدیل کردند و تعدادی را ویران کردند و جای آنها مساجد ساختند. در دورههای تاریخی متفاوت، عناصر مختلفی به آنها با سبکها متفاوتی اضافه شد. در این پژوهش سوالاتی چون ویژگیهای عناصرِکالبدی و فضایی آتشکده و چگونگی تغییرات آنها و تبدیل شدن به مسجد، به صورت واضح بیان شده است و پژوهشگر علت تغییرات بنا ها را متوجه شد. این پژوهش: به روش تحلیلی توصیفی و با نگرش تاریخی به انجام رسیده است که از طریق جمع آوری اطلاعات، گرد آوری شده است و نتیجۀ بررسیها در رابطه با بناهای مساجد و آتشکدهها در دورههای اسلامی، به دین شرح است: مساجد از 4ساختار تشکیل شده اند، ساختار اول شبستان+صحنِ مسجد. ساختاردوم: چهارطاقی+شبستان+صحن. ساختارسوم فقط از یک شبستان و ساختارچهارم، فقط چهارطاقی است .
خلاصه ماشینی:
در اين پژوهش سوالاتي چون ويژگي هاي عناصرکالبدي و فضايي آتشکده و چگونگي تغييرات آنها و تبديل شدن به مسجد، به صورت واضح بيان شده است و پژوهشگر علت تغييرات بنا ها را متوجه شد.
اين پژوهش : به روش تحليلي توصيفي و با نگرش تاريخي به انجام رسيده است که از طريق جمع آوري اطلاعات ، گرد آوري شده است و نتيجۀ بررسي ها در رابطه با بناهاي مساجد و آتشکده ها در دوره هاي اسلامي ، به دين شرح است : مساجد از ٤ساختار تشکيل شده اند، ساختار اول شبستان +صحن مسجد.
آتش ، آتشکده ، دوره ساساني، مساجد ايراني، دوره اسلامي ايران ١- مقدمه پرستشگاه ها به عنوان اصليترين مکان هاي عبادت و راز و نياز انسان ، نقش ويژه اي در زندگي او دارند.
جامعه مورد مطالعه اين پژوهش ، کليه آتشکده هاي ايران است که به مسجد تبديل شده اند و از اين ميان ، تعدادي بنا به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفته است .
(مسعودي، ١٣٩٠: ٦٠٣) " از ديگر بقاياي آثار باستاني ايران ، از سومين آتشکده ، که در جلگه شوش توسط ديولافوا کشف شده است شنيده مي شود که اين آتشکده را به اردشير دوم نسبت داده است و مي گويد که اين بناي زيبا، محل اصلي آتش است و همچنين دو ديوار در اطراف آن قرار دارد؛ که مي گويند آن را از هرگونه پليدي محافظت مي کرده است .
زادگاه اولين نمونه هاي معماري اسلامي ايران را در خراسان دانسته اند، اما طريقۀ ساخت بناهاي اين دوران شامل : امويان ، عباسيان ، طاهريان ، به شيوه «خراساني» معروف است .