چکیده:
مجمعالجزایر شاگوس یا چاگوس، مجموعهای از هفت آتول و دربرگیرنده بیش از ۶۰ جزیره گرمسیری در اقیانوس هند میباشد. این مجمعالجزایر در حدود ۵۰۰ کیلومتری جنوب جزایر مالدیو قرار گرفتهاست. چاگوس بخشی از قلمرو بریتانیا در اقیانوس هند میباشد. ساکنان اصلی اینجا چاگوسیها بودند که به وسیله بریتانیاییها در دهه ۱۹۷۰ از سرزمین مادری خود بیرون رانده شدند. آمریکا سالها است که یک پایگاه نظامی در جزیره دیهگو گارسیا برپا کردهاست. سازمان ملل در ماه فوریه سال ۲۰۱۹ میلادی از بریتانیا خواست مجمعالجزایر چاگوس را پس دهد. مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک از بریتانیا خواست تا با توقف حاکمیت خود بر مجمعالجزایر چاگوس، کنترل این جزایر را به جمهوری موریس بسپارد. مجمع الجزایر چاگوس در اقیانوس هند دارای اهمیت استراتژیک است. ایالات متحده آمریکا پایگاه بزرگ نظامی در آنجا دارد. این یکی از دلایلی است که بریتانیا نمیخواهد این جزایر را به موریس بازگرداند. مجمع عمومی سازمان ملل متحد در تاریخ ۲۲ ژوئن سال ۲۰۱۷ با استناد به ماده ۶۵ اساسنامه دیوان بینالمللی دادگستری، از دیوان بینالمللی دادگستری تقاضای نظر مشورتی کرد. در این مقاله قصد داریم به بررسی نظر مشورتی دیوان بین المللی دادگستری در خصوص جدایی مجمع الجزایر چاگوس از موریس بپردازیم. لازم به ذکر است این مقاله با شیوه توصیفی- تحلیلی و با جمع آوری اطلاعات با روش کتابخانه ای به دنبال مطالعه و تحلیل موضوع جدایی مجمع الجزایر چاگوس از موریس که یکی از موضوعات مهم در عرصه بین الملل می باشد بوده است.
خلاصه ماشینی:
دیوان بر این نظر است که هرچند تعیین قانون قابل اعمال باید بر دوره ۱۹۶۵ تا ۱۹۶۸ متمرکز باشد این موضوع مانع نمیشود خصوصاً هنگامی که قواعد عرفی موضوعیت دارند، بررسی انتقادی رأی مشورتی دیوان بین المللی دادگستری راجع به آثار حقوقی جدایی مجمع الجزایر چاگوس از موریس در سال 1965، نویسندگان: موسی عاکفی قاضیانی محمد عاکفی قاضیانی، منبع: تمدن حقوقی سال چهارم بهار و تابستان 1400 شماره 8، ص12 situate تحول حق تعیین سرنوشت را از تصویب منشور سازمان ملل تا تصویب قطعنامه ۱۵۱۴ در ۱۴ دسامبر سال ۱۹۶۰ با عنوان "بیانیه اعطای استقلال به کشورها و ملل تحت استعمار" مدنظر قرار دهد.
(بند 153 نظر مشورتی) ماده یک که در میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی و میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، مصوب 16 دسامبر 1966، طی قطعنامه 2200 A (XXI) مجمع عمومی مشترک است، مجدداً حق همه ملتها را برای تعیین سرنوشت تأیید کرده و مقرر می کند از جمله:"دولتهای عضو این میثاق، از جمله دولت هایی که مسئولیت اداره مناطق غیرخودگردان وتحت قیمومت را دارند، باید تحقق حق تعیین سرنوشت را اعتلا بخشیده و مطابق با مقررات منشور ملل متحد، به این حق احترام قانونی بودن تهدید یا استفاده از سلاح های هسته ای، نظر مشورتی، گزارش دیوان 1996 (I)، صص 254-255، بند 70 بررسی نظر مشورتی دیوان بین المللی دادگستری «تبعات حقوقی جدایی مجمع الجزایر چاگوس از موریس در سال 1965»نویسنده: صبا طاوسی کرمانشاهی، فروزان لطفی، فصلنامه قانون یار، ص14 بگذارند.