چکیده:
مسکن، یکی از مهمترین اشکال سازماندهی اجتماعی فضاست که شکل آن، متاثر از عوامل متعددی از جمله، ویژگیهای فرهنگی است و میتوان گفت، معماری به واسطهی زبان کالبد و فضا، قانونمندیهای اجتماعی و فرهنگی نهفته در رسوم و عادات را سازماندهی میکند. هدف اصلی انجام این پژوهش، بررسی و تحلیل ویژگیهای کالبدی، الگوهای فضای معماری و نحوهی سازماندهی آن، در معماری مسکونی کردهای موکریان، به منظور شناخت معماری این مناطق از منظر فرهنگی است. روش تحقیق، در بخش نظری، روش توصیفی - تحلیلی بوده و بخش عملی نیز با استفاده از عملیات پیمایشی در رابطه با شکل خانههای سنتی شهرستان سردشت، واقع در شمالغرب ایران، به عنوان نمونه مطالعاتی از معماری بومی منطقه کردنشین موکریان، مورد بررسی قرارگرفت. نتایج کلی پژوهش نشان میدهد، الگوهای غالب خانههای سنتی در این منطقه را میتوان به سه الگوی "خطی"، "L" شکل و "U" شکل محدود کرد و از طرفی، جایگاه زن در خانه و سیستم خانواده از نظر تعداد همسر، اهمیت زیادی در شیوهی سازماندهی فضا دارد. همچنین نتایج تفصیلی به صورت جداولی که در آنها سطوح و لایههای پنهان مقوله فرهنگ (فرهنگ کردهای موکریان) در ارتباط با شکل خانه مشخص شدهاست، ارائه گردید.
Housing is an important form of the social organization of space and its shape is affected by factors such as cultural characteristics. The main purpose of this research is to study and analyze the architectural features, patterns of architectural space and how it is organized in the residential architecture of Kurdish Mukrian, in order to recognize the architecture of these areas from a cultural point of view. The theoretical section of the study relies on the descriptive-analytical methodology and the practical section is based a survey on the form of traditional houses in the Kurdish-inhabited region of Mukrian. The results of this study indicate that traditional houses in this region generally follow ‘linear’, ‘L-shaped’ or ‘U-shaped’ patterns, and the number of wives in a house is of great importance in how space is organized. The results of the study are presented in detail in tables, where the hidden layers of culture(Mukrian Kurdish culture) in relation to the shape of houses have been identified.
خلاصه ماشینی:
خوانش فرهنگي معماري مسکوني کردها با تأکيد بر نقش فضا مطالعه موردي: خانه هاي سنتي منطقه موکريان (شهرستان سردشت ) الهام رشيد زاده ١، ارسلان طهماسبي ٢*، فواد حبيبي ٣ ١- دانشجوي دکترا، دانشگاه آزاد اسلامي ، سنندج ، ايران ٢- استاديار گروه معماري دانشگاه آزاد اسلامي ، سنندج ، ايران ٣- استاديار گروه علوم اجتماعي دانشگاه آزاد اسلامي ، سنندج ، ايران تاريخ دريافت مقاله : ١٣٩٨/٠٤/١٧ تاريخ پذيرش مقاله : ١٣٩٨/٠٦/٢٤ چکيده مسکن ، يکي از مهمترين اشکال سازماندهي اجتماعي فضاست که شکل آن ، متأثر از عوامل متعددي از جمله ، ويژگيهاي فرهنگي است و ميتوان گفت ، معماري به واسطه ي زبان کالبد و فضا، قانونمنديهاي اجتماعي و فرهنگي نهفته در رسوم و عادات را سازماندهي ميکند.
بنابراين با اين فرض که فرهنگ عامل اصلي و تعيين کننده در ظهور اشکال مختلف خانه در جوامع مختلف است ، اين تحقيق پاسخگويي به پرسش هاي زير را هدف قرار داده است : - عناصر محتوايي فرهنگ (فرهنگ کردها) در ارتباط با شکل خانه (خانه هاي سنتي منطقه موکريان ) کدام است ؟ - چگونه اين عناصر بر شکل خانه (فرم کالبدي و ساختار فضايي) و شيوه ي سازماندهي فضا تأثيرگذارند؟ درواقع اين پژوهش برآنست ، با شناخت وجوه مذکور و رابطه آنها با هم ، مقوله فرهنگ را به سطوح ملموس تري که در ارتباط با هم و به صورت سلسله مراتبي بر شکل خانه ، اثر ميگذارند، تجزيه کرده و براين اساس ابتدا مدلي براي سطح بندي مذکور ارائه ميشود و سپس مدل مذکور به صورت موردي در رابطه با معماري خانه هاي سنتي شهرستان سردشت ، به صورت تطبيقي مورد ارزيابي قرار ميگيرد.