چکیده:
دامنۀ نهضت ملیشدن صنعت نفت ایران علاوهبر تهران به شهرهای دیگر ازجمله همدان نیز کشیده شد. مردم همدان با ارسال تلگراف به آیتالله کاشانی و دکتر مصدق بارها حمایت خود را از نهضت ملیکردن صنعت نفت و دولت اعلام کردند. در جریان انتخابات دورۀ هفدهم مجلس شورای ملی در سال 1330ش در همدان احزاب و گروههای سیاسی موافق و مخالفِ نهضت ملی و دولت حضوری فعال داشتند.هدف: تحلیل فعالیتهای احزاب و گروههای سیاسی و نتایج حاصلاز این مشارکت سیاسی.روش/ رویکرد پژوهش: دادهها از اسناد آرشیوی و منابع کتابخانهای استخراج شدهاست.یافتهها و نتیجهگیری: در انتخابات دورۀ هفدهم مجلس شورای ملی همۀ احزاب و گروههای سیاسی و متنفذین همدان اعم از موافق و مخالف نهضت ملی فعالیت کردند و هرکدام اهداف خاص خود را داشتند. روحانیون و جمعیت طرفداران جبهۀ ملی همدان در این مرحله باهم دچار اختلاف شدند؛ ارباب جراید هم یکدست و همراه نبودند و به دو گروه تقسیم شدند. این دوگانگی و اختلاف احزاب و گروههای سیاسی، و قاطع نبودن انجمن نظارت بر انتخابات موجب شد که انتخابات در همدان برگزار نشود و نمایندهای راهی مجلس شورای ملی نشود.
Purpose: The movement for nationalization of oil industry spread far beyond the capital , Tehran. The people of Hamedan repeatedly sent telegrams to Ayatollah Kashani and Dr Mossadegh expressing their support for the movement and the government. This article reports these activities and their outcom.Method and Research Design: Data are extracted from archival documents and library resources.Findings and Conclusions: Local Khans and their allies pursued different goals from those the the Tudeh Party branch in Hamadan. The clerics of Hamadan, including Ayatollah Bani Sadr and the supporters of the National Front turned to be in sharp disagreement with each other. Even the owners of the newspapers didn’t raise one voice. Incapability of the electoral supervisory commity of the city led to the opint that elections were not held in Hamedan. As the result, the city was unable to have any representative in the Parliament.