چکیده:
بیان مسیله
تعاریف متعدد و متنوع و بعضا متفاوت و متضاد اندیشمندان خارجی و داخلی از شهر اسلامی، تدقیق مفهوم آن را با دشواری و سردرگمی همراه کرده که عمدتا با دیدگاه های کالبدی است؛ این چالش ها ناشی از قرارگرفتن دو مقوله پیچیده و گسترده «شهر» و «اسلام» در کنار هم است، زیرا برقراری نسبت درست میان این دو مفهوم گسترده و چندلایه (از لایه های ظاهری تا لایه های باطنی) کار آسانی نیست و به یک پشتوانه عمیق نظری و عملی نیاز دارد.
هدف پژوهش
بررسی محتوا و مفهوم شهر در متون اصیل دینی، هدف این پژوهش است و بهترین منبعی که از طریق آن دستیابی به حقیقت شهر اسلامی و مفهومش امکان دارد قرآن است.
روش پژوهش
روش این پژوهش، تفسیری - تحلیلی است. برای رجوع به قرآن به عنوان اصلی ترین منبع این پژوهش، از شیوه تفسیری - تاویلی بهره برده و تفسیر المیزان برای وصول به فهم آیات قرآن برگزیده شده است؛ همچنین برای مقایسه نظریه اسلام درباره شهر و نظریه شرق شناسان درباره شهر اسلامی روش تحلیلی - تطبیقی به کار رفته است.
نتیجه گیری
با توجه به یافته های این پژوهش قرآنی، شهر اسلامی فراتر از فرم و کالبد، یک مفهوم فرهنگی (عقیدتی - رفتاری) است. نظریه شهر قرآنی با تاکید بر سه عنصر اصلی ساختار مفهومی شهر: مردم، قانون و حکومت شهری، در مقابل رویکرد کالبدی غالب اندیشمندان داخلی و خارجی قرار دارد. آرمانشهر قرآنی مفهومی ارزشی - هنجاری است که بر اساس روابط انسانی شکل می گیرد. در این آرمانشهر اسلامی - قرآنی مجموع روابط فرد با خدا، خود، دیگران و طبیعت، در قالب نظام های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی، شهر را شکل می دهد.
خلاصه ماشینی:
ir - 09121067928 چکیده بیان مسئله: تعاریف متعدد و متنوع و بعضاً متفاوت و متضاد اندیشمندان خارجی و داخلی از شهر اسلامی، تدقیق مفهوم آن را با دشواری و سردرگمی همراه کرده که عمدتاً با دیدگاههای کالبدی است؛ این چالشها ناشی از قرارگرفتن دو مقولۀ پیچیده و گستردۀ «شهر» و «اسلام» در کنار هم است، زیرا برقراری نسبت درست میان این دو مفهوم گسترده و چندلایه (از لایههای ظاهری تا لایههای باطنی) کار آسانی نیست و به یک پشتوانۀ عمیق نظری و عملی نیاز دارد.
برای رجوع به قرآن بهعنوان اصلیترین منبع این پژوهش، از شیوۀ تفسیری - تأویلی بهره برده و تفسیر المیزان برای وصول به فهم آیات قرآن برگزیده شده است؛ همچنین برای مقایسۀ نظریۀ اسلام درباره شهر و نظریۀ شرقشناسان درباره شهر اسلامی روش تحلیلی - تطبیقی بهکار رفته است.
نگاههای شرق و غرب نیز اکثراً حول محور کالبد شهر بوده و این چالشها ناشی از قرارگرفتن دو مقولۀ پیچیده و گستردۀ «شهر» و «اسلام» در کنار هم است، زیرا برقراری نسبت درست میان این دو مفهوم گسترده و چندلایه (از لایههای ظاهری تا لایههای باطنی) کار آسانی نیست و به یک پشتوانۀ عمیق نظری و عملی نیاز دارد که تا کنون بهشکل منسجم وجود نداشته است؛ بنابراین فقدان پشتوانۀ دینی در زمینۀ شهر اسلامی ضرورت طرح موضوع این پژوهش است.
خصوصیات پادآرمانشهر قرآنی (قریه) در آیات متعددی از قرآن آمده که در این پژوهش آیات یادشده و آیات مرتبط با آنها با مراجعه به تفسیر المیزان و روش به کار رفته در آن بهشکل شبکهای متصل و نظاممند بررسی شده و برخی از آیات و کلیدواژههای مفهومی آیات در ارتباط با سبک زندگی مردم قریه پس از بررسی در المیزان در جدول 3 آمده است.