چکیده:
امروزه در مرامنامه حقوق جزای پزشکی، جرائم پزشکی شامل هر نوع فعل یا ترک فعلی است که قانونگذار آن را جرم شناخته، برای آن مجازات تعیین کرده و موجبات برهم خوردن نظم و امنیت در جامعه و مسئولیت مرتکبین آن را فراهم میآورد موردمطالعه قرار میگیرد. در منشور حقوق تعهدات، مسئولیت مدنی عنوانی است برای بیان الزام قانونی جبران ضررهای ناروا، خواه این ضرر ناشی از عهدشکنی و نقض پیمان و عهد باشد یا تخطی از تکلیف عدم اضرار به غیر. بنا علیهذا با توجه به نقش پراهمیت پزشک در جامعه و آثار تخطی او از ضوابط حرفهای، تخلفات پزشکی را باید الگووارهای از تخلفات مدنی، کیفری یا انتظامی دانست. در دو دهه گذشته موضوع خطاهای پزشکی به یکی از دغدغههای جامعه پزشکی و بیماران بدل شده است که علیرغم پیشرفتهای شگرف دانش پزشکی و تکنولوژیهای نوین قرن بیست و یکم، خطاهای پزشکی همچنان در سراسر دنیا رخ میدهند. باری، شاید در بادی امر تلاش برای یافتن یک قالب منسجم و از پیش تعریفشده برای قرارداد پزشکی عبث و غیرمفید به نظر میرسد لکن باید توجه داشت که درهرحال زمینهساز زمینهساز رابطه پزشک با بیمار خود قراردادی است که آنها را به هم ارتباط میدهد و در مواردی که حدود و میزان مسئولیت به دلیل ابهام در قوانین مورد تردید قرار گیرد میتوان از قواعد عمومی و اختصاصی عقد معهود برای حل مشکلات استفاده نمود وانگهی مقنن در مقررات قانون جدید مجازات اسلامی مصوب 1392 به حاکم نمودن اصول نظریه تقصیر در مبانی مسئولیت مدنی پزشک تغییر ایجاد نموده است. این چرخش مبنایی آثاری در پی داشته است که درعینحال موجباتی را برای سقوط ضمان طبیب و میزان مسئولیت او در فرض اطلاع بیمار یا پرستار از صحت دستور پزشک موضوع نقدالاقرب این پژوهش است. بازجست جاری که بهصورت توصیفی تحلیلی و درعینحال کتابخانهای انجامشده است برآنست تا ضمن بسط و تحلیل تعهدات پزشک، حق بر سلامت را در بستر حقوق بشر تبیین و مسئولیت مدنی و کیفری پزشک را با سیری در قانون جدید مجازات اسلامی تفکیک مینماید.
خلاصه ماشینی:
بایستههای جرمانگاری و کیفرگذاری نوین مسئولیت پزشک و نسبتسنجی آن در نظام مسئولیت مدنی (تاریخ دریافت 15/04/1400، تاریخ تصویب 18/09/1400) امین حسنوند 1 نویسنده و پژوهشگر برتر کشور و دارای تندیس پژوهشگر برتر از موسسه قانون یار دانشآموخته بورسیه حقوق دانشگاه امام حسین علیهالسلام نویسنده برتر حوزه تألیفات برتر جشنواره علامه جعفری (رض) چکیده امروزه در مرامنامه حقوق جزای پزشکی، جرائم پزشکی شامل هر نوع فعل یا ترک فعلی است که قانونگذار آن را جرم شناخته، برای آن مجازات تعیین کرده و موجبات برهم خوردن نظم و امنیت در جامعه و مسئولیت مرتکبین آن را فراهم میآورد موردمطالعه قرار میگیرد.
از منظر دکترین حقوق مدنی مسئولیت بهقصد قانونی شخصی اطلاق میشود که ضرری به دیگری وارد کرده است خواه این ضرر ناشی از تقصیر 2 خود او باشد و یا اینکه از اعمال حق مشروع وی یا حتی در برخی موارد از عمل دیگری ناشی شود (خواجه پیری، 1399، 15)؛ بهعبارتدیگر مسئولیت تعهد و الزام قهری یا اختیاری و Tort ماده 953 قانون مدنی: «تقصیر اعم است از تفریط و تعدی» مالی یا غیرمالی شخص در مقابل دیگری است که به دو قسم مسئولیت مدنی 1 و کیفری تقسیم میگردد (زینالدینی و همکاران، 1395، 31).
بنا علیهذا درصورتیکه پزشک به علت یکی از موارد خطاهای پزشکی اعلامشده در قانون مجازات اسلامی مانند قصور پزشکی مورد شکایت قرار گیرد جایگاه والای انسان در نظام آفرینش، استعداد و شایستگی او در احراز مقام خلیفه الهی و ارزش حیات مادی و معنوی او و اینکه بیهوده آفریده نشده است و بالاخره هدفمندی خلقت، همه به آدمی این اندیشه را القا میکند که هرگز سزاوار نیست در تأمین سلامت و حیات انسان کوتاهی شود.