چکیده:
یکی از مصادیق مهم و غنی و همچنین بسیار معنادار در غزلیات حافظ، کاربرد فرهنگ پوشینه ها می تواند باشد که حافظ به گونه ای خلاقانه آنها را به کار می برد. این کارکردها به شکل تشبیه و استعاره که برخواسته از دامن تشبیه است خود را نمایان می سازد و گاه هم به شکل کنایه و مجاز نمود پیدا می کند. کارکرد اصلی حافظ برای بیان معانی زیبا و عمیق عرفانی است. در این گفتار نویسندگان بر آن هستند که نمونه هایی از کاربرد تشبیه و استعاره را که در هم تنیده اند در غزلیات حافظ بنمایانند و به خیال پردازی شاعرانه حافظ در الفاظ، تشبیهات خیال برانگیز شعر از کلمات و اصطلاحات مربوط به پوشینه ها برای بیان اندیشه حافظ پرداخته شده است. به درستی که حافظ در استفاده از عناصر صورخیال، و آرایش کلام با صنایع معنوی کار را به حدّ اعجاز رسانده است و این هنرنمایی، کار هر کسی نیست. پیداست که تحقیق در این گفتار با بهره گرفتن از روش( توصیفی- تحلیلی) که زیر مجموعۀ روش کتابخانه ای است حاصل می شود.
One of the most important features of Hafez’ lyrics is to apply creatively the costumez and coverings . the main usage of Hafez is for saying beautiful mystical meaning. In his way analogies,metaphores rised out of similiesnd sometimes they’re shown in the form of zrony and imagery in the article authors are going to show some interwoven forms of analogies and metaphors and to poetry imagination in words,using words and expression related to costumes for imaginary simile of Hafez thoughts are intended. It is true that Hafez has excelled in the used of elements of imagination formes and in the arrangement of words with spiritual industries ,he has made the work miraculous and this art show is not for evry one. There’s no need to mention that this research has used the method of (analytic-descriptive)which itself is sub-part of the library method to explaine the poems.
خلاصه ماشینی:
فصل نامه علمي تفسير و تحليل متون زبان و ادبيات فارسي (دهخدا) دورة١٣، شمارة ٥٠، زمستان ١٤٠٠، صص ٣٤٣ -٣٦٤ تاريخ دريافت : ١٤٠٠/٤/٩، تاريخ پذيرش : ١٤٠٠/٦/٢٤ (مقالۀ پژوهشي) جامه ها در جامۀ صورخيال در غزل حافظ 2 فرشته اصغري ١،دکتراحمدذاکري چکيده يکي ازمصاديق مهم وغني وهم چنين بسيارمعناداردرغزليات حافظ ،کاربردفرهنگ پوشينه ها مي تواندباشدکه حافظ به گونه اي خلاقانه آن هارابه کارمي برد.
اين کارکردهابـه شـکل تشـبيه و استعاره که برخواسته ازدامن تشبيه است خودرانمايان مي سازدوگاه هم به شکل کنايـه ومجـاز نمودپيدامي کند.
درايـن گفتـار نويسندگان برآن هستندکه نمونه هاييازکاربردتشبيه واستعاره راکه درهم تنيده انـددرغزليـات حافظ بنمايانندوبه خيال پردازي شاعرانه حافظ در الفاظ ،تشبيهات خيال برانگيزشـعرازکلمـات و اصطلاحات مربوط به پوشينه هابراي بيان انديشه حافظ پرداخته شده است .
قبا سروبالايمن آن گه که درآيدبه سماع چه محل ،جامه جان راکه قبانتوان کرد؟ (حافظ ،غزل ١٣٦) جامۀجان تشبيه است که جان رابه جامه تشبيه کرده است وپوشاندن بدن وجه شبه آن است .
چوپيراهن شوم آسوده خاطر گرش همچون قباگيرم درآغوش (حافظ ،غزل ٢٨٢) درمصرع اول تشبيه گوينده به پيراهن که جلوبسته است .
بگشابندقباايمه خورشيدکلاه تاچوزلفت سرسودازده درپافکنم (حافظ ،غزل ٣٤٨) مه خورشيدکلاه استعاره ازمعشوق است وخورشيدکلاه تشـبيه اسـت ووجـه شـبه آن درخشندگياست .
طريق کام بخشيچيست ؟ترککام خودکردن کلاه سروريآن است کزاين ترکبردوزي (حافظ ،غزل ٤٥٤) دراين بيت ترککام خودکردن تشبيه شده به کام بخشي.