چکیده:
ظهور و تقویت گروه های تروریستی تکفیری از خلال دو اتفاق مهم منطقه غرب آسیا یعنی بحران سوریه و تحولات عراق بوده است که تحت تاثیر رقابت میان بازیگران فرامنطقه ای و منطقه ای نیز منجر به حمایت یا مقابله از این گروه ها گردید. از جمله رقابت های منطقه ای میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی است که واکنش های متقاوت دو کشور در قبال این گروه ها را رقم زد. مقاله پیش رو به روش توصیفی و تحلیلی بدنبال این پرسش است که راهبردها و اهداف سیاست خارجی ایران و عربستان به تحولات خاورمیانه با نگاهی به جریانات تکفیری چیست؟ یافته ها نشان میدهد که استفاده از گروه های تکفیری در جهت مقابله با نفوذ منطقه ای ایران یک راهبرد در سیاست خارجی عربستان بوده است و در مقابل ایران به لحاظ ملاحظات امنیت منطقه ای و محور مقاومت به مقابله با این گروه ها پرداخته است.
خلاصه ماشینی:
رويکرد تطبيقي سياست خارجي ايران و عربستان به تحولات خاورميانه با نگاهي به جريانات تکفيري 1 محمد اسماعيل زاده 2 احمد پورابراهيم چکيده ظهور و تقويت گروه هاي تروريستي تکفيري از خلال دو اتفاق مهم منطقه غرب آسيا يعني بحران سوريه و تحولات عراق بوده است که تحت تأثير رقابت ميان بازيگران فرا منطقه اي و منطقه اي نيز منجر به حمايت يا مقابله از اين گروه ها گرديد.
٥- هدف همه دولت هاي تجديدنظرطلب دسترسي به جايگاهي هژمونيک در نظام بين الملل است ؛ بنابراين ، اين دسته از دولت ها به شدت به دنبال کسب قدرت بوده و اگر شرايط مناسب باشد خواستار تغيير توزيع قدرت به نفع خود هستند (عبداله خاني،١٣٨٩،٨٣- (84 1 واقع گرايي تدافعي از مهم ترين نظريه پردازان نظري رئاليسم تدافعي مي توان به رابرت جرويس ، استفن والت ، جـک اسنايدر، استفن ون اورا و چارلز گلاسر اشاره کرد.
نگاه ايران به بحران سوريه نگاهي امنيتي و در موضع گيري مقامات ايراني صريح و قاطع است ؛ بنابراين عربستان با حمايت از معارضين سوري و ايفاي نقش فعال در کنترل و هدايت بحران سوريه سعي دارد جايگاه خود را در اين کشور ارتقاء دهد و با اعمال نفوذ در ميان جمعيت سني و به خصوص سلفي ها به آنان کمک کند تا قدرت را در اين کشور به دست گيرند (٢٠١٢٨,Altamini).
با توجه به وقوع اعتراضات در سوريه از نگاه عربستان سعودي زمينه مناسبي براي دخالت در تحولات سوريه و تغيير نظام اين کشور که در اتحاد استراتژيک با جمهوري اسلامي بوده فراهم شده است از همين رو، با درک معادلات قدرت به صورت غيرمستقل تلاش کرد که اين تحولات را از طريق حمايت از گروه هاي تکفيري رقم بزند.