چکیده:
خاندان جوینی از جمله خاندانهای ایرانی هستند که نقش موثری در توسعه و رونق تمدن اسلامی در قرن ششم و هفتم هجری داشتهاند. این خاندان در عصر ایلخانی(654-736ق) با وجود چالش ها و معضلاتی که در پی حمله مغولان جهان اسلام را ملتهب نموده بود، مجموعهای از اقدامات و تدابیر موفقی را با هدف توسعه و تعالی علم و دانش آموزی اتخاذ نمودند. این تحقیق با تکیه بر منابع تاریخی و با روش توصیفی-تحلیلی در پی پاسخ به این مسئله است که خاندان جوینی چه نقشی را در بازیابی تمدن اسلامی در حوزههای علم و آموزش برعهده گرفته-اند. چه اینکه با وجود آثار و پیامدهای ناگوار هجمه مغول به سرزمینهای اسلامی، خاندان جوینی با حمایت از دانشمندان و تالیفات علمی، پرهیز از تعصبات مذهبی در مناسبات علمی، جانمایی اولویت ها و ضرورت های اجتماعی در متون و میراث علمی، صیانت از ذخائر علمی و بازسازی مدارس و اصلاح نظام آموزشی علاوه بر تعدیل خسارتهای هجمه تمدن سوزانه مغولان، تحولات بنیادینی را در حوزه علم و آموزش موجب شدند.
The Jovini family is one of the Iranian families that played an effective role in the development and prosperity of Islamic civilization in the sixth and seventh centuries AH. During the patriarchal era, this family adopted a series of measures and measures and these are in the field of culture, science and religion. Relying on historical sources and descriptive-analytical method, this research seeks to answer the question of what role the Jovini family has played in the re-creation of Islamic civilization in the fields of culture, knowledge and religion. What is more, despite the tragic consequences of the Mongol invasion of Islamic lands and the destruction of many cultural and civilizational heritages, the Jovini family seems to support scientists and the writing of scientific heritage, as well as the revival of Islamic and Iranian culture and the teachings of identity. In addition to mitigating the damage of this serious challenge, the Islamic instrument should seize opportunities in the field of re-creation of culture and civilization and cause fundamental changes.
خلاصه ماشینی:
برخی از مهمترین شخصیتهای جوین عبارتاند از: احمد بن حمویه (م 525 ق)، سعدالدین ابوعبدالله محمد بن حمویه جوینی (م 535 ق) جد چهارم سعدالدین حموی (م 649 ق) عارف شهیر، ابوالحسن علی بن محمد صوفی حموی جوینی (م اواسط قرن ششم قمری) از اصحاب و شاگردان ابوحامد غزالی طوسی، ابوالفتح عماد الدین عمر بن علی حمویه جوینی (م 577 ق) متوطن در شام، سعدالدین ابوالمفاخر محمد حموی جوینی (م؟)، صدرالدین ابوالحسن محمد حموی جوینی (م 617 ق) از مشایخ صوفیه و مدفون در موصل، عمادالدین ابوالفتح عمر اشعری جوینی که مدرس مدرسه شافعی مصر بوده است، فخرالدین ابوالفضل یوسف حموی (م 647 ق) که به دست صلیبیان در نبرد منصوره کشته شده است، عبدالله جوینی صوفی (م 530 ق) که در شام و مصر سکونت داشتهاست، عیسی بن احمد جوینی (م 658 ق) از زهاد مشهور قرن هفتم، سعدالدین ابوالسعادات (م 655 ق) صاحب کتابی با عنوان «محبوب» در عرفان، صدرالدین ابراهیم بن سعدالدین جوینی که غازان خان مغول به دست وی اسلام آورد، معین الدین جوینی که نگارستانش را به تقلید از گلستان سعدی در سال 735 ق نگاشت، موید الدین منتجب الدین بدیع اتابک جوینی از منشیان سلطان سنجر سلجوقی و دارای اثری موسوم به «عتبه الکتبه»، شمس الدین محمد جوینی (م 683 ق)، ملقب به صاحب دیوان و وزیر هلاکو خان مغول و علاء الدین عطاملک جوینی (م 681 ق) که بیش از دو دهه حکومت عراق و بغداد را بر عهده داشته و مؤلف کتاب تاریخ جهانگشا بوده است.