چکیده:
پرسشی که این مقاله رسالت پاسخ دهی آن را به عهده دارد، این است که فرایند تحصیل امنیت بر اساس آموزههای فقه سیاسی اسلام؛ چگونه قابل تحقق است، و در مقایسه باروش تحصیل امنیت، در مکاتب دیگراز چه برجستگیهای برخور داراست. درفرایند تحصیل امنیت، مکاتب مختلف، رویکردهای ویژۀ خویش را دارند. و این مسئله در دوران، بین روشهای استفاده از: «زور» و «اقتدار» تا «اقناع» بر اساس رویکردهای مختلف، دور میزند. بر اساس رویکردهای دموکراسی مأبانه نوعاً سخن از اقناع گفته میشود. با این حال، در مکتب لیبرال؛ در این باب، مشی دوگانۀدیده میشود؛ چه اینکه آنان از مؤلفه «اقناع» در برابر لیبرالها واز مؤلفه «زور» علیه کشورهای غیرلیبرال سودمیبرند. در رویکرد شریعت گرایان، که چرخۀ روش تحصیل امنیت، بیشتر برآستانۀ اقتدار دورمیزند؛ تحصیل امنیت، دراسلام ابعادی زیادی دارد: همانند روش تحصیل امنیت سیاسی، نظامی، فرهنگی، اقتصادی، ومحیط زیست.
امنیت سیاسی؛ ازطریق بر قراری عدالت و رعایت عدل وانصاف؛ مشورت، اعطای آزادیهای لازم درزمینه مورد نظر، امکانپذیر است. امنیت اجتماعی؛ از طریق امربه معروف ونهی ازمنکر، نصحیت، تذکر، رعایت حریم خصوصی مردم. امنیت فرهنگی، درفقه سیاسی اسلام از طریق، هجرت، دعوت، امر به معروف ونهی از منکر، وپای بندی به آموزههای دینی، امنیت اقتصادی، از طریق بر قراری عدالت اجتماعی، توزیع عادلانه ثروت، مبارزه، با عوامل مخل امنیت اقتصادی، امنیت زیست محیطی؛ با رعایت قواعد فقهیم. جود درهمین زمینه، امکانپذیر است
خلاصه ماشینی:
(همان ،ص ۱۳۶) در مطالعات امنيتي جهان سوم در خصوص تحصيل امنيت ؛ بر ايده خوداتکايي به معني عدم تکيه بر امکانات اقتصادي ونظامي ساير کشورها تأکيد شده است ازنظر مروجان خوداتکايي در سطح ملي در خدمت وحدت ملي و در برابر تهديدات خارجي قرار دارد.
(همان ، ص ۱۵۱) طرفداران ايدٔە خوداتکايي براين نظر اند که چون کشورهاي جهان سوم توان توليد سلاح هاي لازم را ندارند، بايد درچها چوب اين ايده خلاء موردنظر را با احساس تعهد قوي ايدئولوژيک شهر وندان وسربازان جبران نمايند؛ براي اين منظور راه اندازي ارتش مردمي را به عنوان ، يک کالاي قدرت در برابر توانمنديهاي تکنولوژيک دشمن بايد مطرح کرد.
آن ها ايجاد نظام بين الملل ماوراي مدرني را جستجو ميکنند که نه با آنارشي وصفات خود خواهانه بلکه به کمک ارتباط متقابل ونيرومند هدايت شده و در آن مفاهيمي همانند حقوق وتعهدات جانشين قدرت وزور گرديده باشد (ر ک: همان صص ١٩٩-٢٠١) ب ) روش تحصيل امنيت براساس آموزة فقه سياسي اسلام روش تحصيل امنيت دراسلام «ايمان + پرهيزازظلم » است .
الذين آمنوا ولم يلبسوا ايمانهم بظلم اولئک لهم الامن وهم مهتدون (انعام / ۸۲ ) تحصيل امنيت ، در اسلام ابعادي زيادي دارد: همانند روش تحصيل امنيت سياسي، نظامي، فرهنگي، اقتصادي، محيط زيست وبراين اساس : امنيت سياسي؛ ازطريق بر قراري عدالت و رعايت عدل و انصاف ؛ مشورت ، اعطاي آزاديهاي لازم از طريق آزادي بيان ، ازادي مطبوعات ، ازادي مذهب و مراسم مذهبي وغيره امکان پذير است .
عبدالله خاني، علي، نظريه هاي امنيت ، تهران ، مؤسسه فرهنگي مطالعات وتحقيقات بين المللي ابرار معاصر، چاپ دوم ،۱۳۹۲.