چکیده:
پژوهش حاضر بر این فرض استوار است که جایگاه اجتماعی و فرهنگی زن در فرهنگهای مختلف متاثر از نگاه منحصر
به فرد یک فرهنگ و جامعه خاص است. برای بررسی این مسئله ضربالمثلهای فارسی» انگلیسی و آذری با موضوعیت
زن بررسی شدند. به این ترتیب واژه زن به عنوان واژه شمول و واژگان دختر» مادر» عروس» مادرزن» مادرشوهر... و معادل
آنها در هریک از زبانها به عنوان واژگان زیرشمول انتخاب شدند. پس از جمعآوری» براساس تحلیل محتوایی دادهها در
پنج حوزه» معیارهای اخلاقی و سرشت» وظایف زن» تبعیض جنسیتی» ارزش گذاری,» دفاع از حقوق زنان و برابری جنسیتی
طبقهبندی شدند. یافتههای پژوهش نشان میدهد که ضربالمثلهای فارسی و آذری بسامد قابل توجهی آنهم به یک
میزان درحوزههای معیارهای اخلاقی و ارزش گذاری داشتند که در این میان بسامد ضربالمثلهای فارسی بیشتر از آذری
بود. نکته جالب توجه دیگر در خصوص حوزه تبعیض جنسیتی بود که در آن بسامد ضربالمثلهای فارسی بیش از دو
زبان دیگر بود. ولی در حوزه دفاع از حقوق زنان و برابری جنسیتی هر سه زبان عملکرد یکسانی داشتند.
خلاصه ماشینی:
بررسی تطبیقی جایگاه اجتماعی و فرهنگی زنان در ضربالمثلهای فارسی، انگلیسی و آذری با رویکرد فمینیستی-انتقادی ماندانا کلاهدوز محمدی 1 *، ریحانه راوش 2 تاریخ دریافت: 14/01/1400 تاریخ پذیرش: 21/02/1400 کد مقاله: 63762 چکـیده پژوهش حاضر بر این فرض استوار است که جایگاه اجتماعی و فرهنگی زن در فرهنگهاي مختلف متاثر از نگاه منحصر به فرد يك فرهنگ و جامعه خاص است.
پس از جمعآوری، براساس تحلیل محتوایی دادهها در پنج حوزه، معیارهای اخلاقی و سرشت، وظایف زن، تبعیض جنسیتی، ارزش گذاری، دفاع از حقوق زنان و برابری جنسیتی طبقهبندی شدند.
عزتی، دانای طوس و صراحی (1397) در بررسی جایگاه زن در ضربالمثلهای ترکی براساس تحلیل گفتمان انتقادی و الگوی فرکلاف اذعان نمودند که تعداد بازنماییهای مثبت و منفی از زن در این زبان به یک میزان است.
در مرحله اول در این حوزه معنایی مواردی انتخاب شدند که به معیارهای اخلاقی و سرشت اشاره میکردند در مرحله دوم ضرب المثلهایی که با تحلیل محتوایی بدست آمده بودند در سه گروه دارای بازنمایی مثبت، منفی و خنثی طبقهبندی شدند.
جدول 1- فراوانی ضربالمثل فارسی، انگلیسی و آذری در حوزههای معنایی و محتوایی {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} نمودار زیر خلاصهای از یافتههای تحقیق حاضر را نشان میدهد که درآن به طور کلی و بدون در نظر گرفتن زبان خاص بسامد حوزه معنایی و محتوایی معیارهای اخلاقی و سرشت (76/30 درصد) بیشتر از حوزههای معنایی و محتوایی دیگر بود.
براساس یافتهها ضربالمثلهای فارسی در حوزههای معنایی و محتوایی معیارهای اخلاقی و سرشت، ارزش گذاری، تبعیض جنسیتی، دفاع از حقوق زنان و برابری جنسیتی بیشترین فراوانی را داشتند (نمودار1).