چکیده:
مطبوعات نقش مهمی در انتقال اخبار و اطلاعات روز جهان دارند و میتوان گفت بهنوعی افکار عمومی و جامعه را جهتدهی میکنند. حقیقت انکارناپذیر این است که صاحبانِ قدرت سیاسی و اقتصادی رسانهها را کنترل و در آنها نفوذ میکنند تا بر مردم تأثیر گذارند. حال این پرسش مطرح میشود که، در ترجمة متون مطبوعات پیام متن مبدأ تا چه اندازه درست به خوانندگان منتقل میشود. پژوهش پیشرو بر آن است تا با ادغام برخی از ابزارهای نقد ترجمه با الگوی کلی وندایک مدل مناسبی برای تحلیل و بررسی در محور معنا ارائه دهد تا نشان دهد که مترجمان متون سیاسی اغلب با رویکردی سوبژکتیو (وابسته به تفکر فردی) و متعصبانه محتوای مطبوعات را به نفع خود تغییر میدهند که این کار بر تحریف ایدئولوژی حاکم بر خبرهای متن مبدأ اثرگذار است. ازینرو، کوشیده تا بر اساس ساختهای پیشنهادی وندایک (ساختهای سطحی یا روساخت و ساختهای معنایی یا زیر ساخت) در بازنمایی قدرت و ایدئولوژی و با بیرونکشیدن تلویحات، پیشانگاشتها، طرح واژهها، سبکهای واژگانی، کارگفتها، انسجام معنایی، سخنوری و غیره، معنای واقعی و ایدئولوژی حاکم بر خبرهای سیاسی را مشخص کند و سپس با مقابله و مقایسه با ترجمة آن، به میزان تغییرات اعمالشده و در نهایت چرخش ایدئولوژی متن دست یابد و نشان دهد که مترجم از چه استراتژیهای زبانی و ترجمهای در محور معنا جهت منطبقکردن آن با باورهای مخاطب زبان مقصد بهره برده است. یافتهها نشان میدهد، مترجمان، در اکثر موارد، ساختهای معنایی متن اصلی را با استفاده از معادل و ساختارهای نا متشابه تغییر میدهند.
The press plays a crucial role in transmitting the news and information in today’s world in the sense that public opinion is formed and directed by reading it. Today, those in political and economic positions of power control the media so as to influence people. In this article, by integrating some translation critical tools with the general model of Van Dijk, we intend to provide a suitable model for review and analysis based on meaning through their combination. Teun A. van Dijk offers solutions and strategies for the manifestation of power and ideology, including surface structures and semantic structure. In many cases, translators of political texts change the content of the press in their favor with a subjective and fanatical view, thus changing the ideology that governs the source text. In this research, we intend to determine the true meaning and ideology of political news based on the proposed constructions and ideas and through extracting implications, presupposition, word sketch, lexical style, speech act, semantic coherence, rhetoric, and so forth. And through comparing and contrasting it with the translations, we can see the extent to which the changes have been made and ultimately the rotation of the ideology of the text, and can also find out what linguistic and translational strategies the translator has employed on the basis of the meaning to align it with the target audience's beliefs. The results of this research indicate that translators, in many cases, alter the semantic structures of the source text by using dissimilar equivalents and structures.
خلاصه ماشینی:
پژوهش پيش رو بر آن اســت تا با ادغام برخي از ابزارهاي نقد ترجمه با الگوي کلي ون دايک مدل مناسـبي براي تحليل و بررسـي در محور معنا ارائه دهد تا نشان دهد که مترجمان متون سياسي اغلب با رويکردي سوبژکتيو (وابسته به تفکر فردي) و متعصــبانه محتواي مطبوعات را به نفع خود تغيير ميدهند که اين کار بر تحريف ايدئولوژي حاکم بر خبرهاي متن مبدأ اثرگذار اسـت .
بيان مسئله و روش پژوهش در اين پژوهش قصد داريم تا بر اساس ساخت هاي پيشنهادي ون دايک ، و با بيرون کشيدن تلويحات ، پيش انگاشـت ها، طرح واژه ها، سبک واژگاني، کارگفت ها، انسجام معنايي، سخنوري و غيره ، معناي واقعي و ايدئولوژي حاکم بر خبرهاي سياسي را مشخص کنيم و سپس با مقابله و مقايسه با ترجمۀ آن ، به ميزان تغييرات اعمال شده و در نهايت چرخش ايدئولوژي متن دست يـابيم تـا دريـابيم کـه مترجم از چه راهکارهاي زباني و ترجمه اي در محور معنا جهت منطبق کردن آن با باورهاي مخاطب زبان مقصد بهره برده است .
1. Van Dijk و دليل اين مساله ميتواند ماهيت صريح و بيپرده بودن متون سياسي باشد که در تقابل با آنچه که زبان ادبي سـعي در پوشيده ساختن رموز و واژه ها دارد ميباشد (آقاگل زاده و پوراصفهاني، (45 :1395 کوشـا و شـمس (١٣٨٤)، در مقالۀ «مسألۀ انرژي هسته اي ايران در خبرهاي بريتانيا، بررسي نقادانه خبرها به تحليل عناوين اصـلي روزنامه هاي کشور»، به موضوع برنامه هسته اي ايران بر مبناي الگوي پيشـنهادي ون دايک (١٩٩٨) پرداخته اند و به اين نتيجه دسـت يافته اند که تصوير ارائه شده از وقايع جهان در رسانه هاي خبري، اغلب تصويري غيرواقعي و متأثر از ايدئولوژي است .