چکیده:
پلها معمولا به عنوان یکی از عناصر خاص و متمایز در چشمانداز فرهنگی ایران ساسانی به
شمار میروند. برنامههای وسیع سرمایهگذاری در مدیریت کشاورزی و آبی در دورة ساسانی منجر
به ساخت تعداد قابل توجهی از این زیرساختها شد. بسیاری از دانشمندان معتقدند که پلهای
متعدد ساسانی,ء به وضوح مبیّن انتقال مستقیم و متعدد از امپراتوری روم به ایران ساسانی
بوده است. آنها در بعضی از موارد. تعدادی از زیرساختهای ذکر شده را به طور قطعء بناهای
رومی میدانند که اسیران رومی» تحت نظارت مهندسان نظامی آنها را ساختهاند. این مقاله
تلاش دارد تا بر اساس شواهد موجود باستانشناختی و سازههای هیدرولیکی خاص و نقش
ویژة تعدادی از آن بناهاء فرضیهای مشابه را مورد پژوهش قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
( Huff ٣٠٤-١٩٩٦:٣٠٣ Kettenhofen ;١٩٩٠:٤٥٠) بهترين نمونۀ اين انتقال مستقيم مهارت هاي مربوط به فناوري از روم به ايران ساساني ، در واقع يکي از دو پل مشهور ١ به نظر ميرسد، همانطورکه کاليري تأکيد ميکند، در مجموع فعاليت نيروي کار رومي در ايران در دوران پادشاه قبلي يعني اردشير اول (پادشاهي حدودا ۲۲۴-۲۴۲م ) به خوبي ثبت شده است ( ,٢٠١٢ Callieri .
(تصاوير ۸-۶) اين طاق ها که در کنارٔە شمالي شهر شوشتر واقع شده بودند، به منظور سد کردن بخشي از جريان آب ، براي آبياري زمين هاي اطراف و تغذيۀ ساختار پيچيدٔە هيدروليکي که در نزديکي آن و در مرکز شهر قرار داشت ، مورد استفاده قرار ميگرفتند.
٣ حتي اگر ويژگيهاي معماري که در بالا گفته شد_ که بخشي از آن ها بدون شک ، گونه هايي از معماري رومي هستند (٩٠ :١٩٩٥ Galliazzo)_ را صحيح در نظر بگيريم ، آيا ميتوان اين زيرساخت عظيم را ثمرٔە فعاليت هاي اسيران رومي دانست ؟ د واقع ، طبق کتيبۀ سه زبانۀ (فارسي ميانه ، اشکاني و يوناني) (S^KZ)، که شاپور اول در سه بخش زيرين کعبۀ زردشت در نقش رستم در فارس (تصوير ۱)٤ تعبيه کرده است ، اسراي متعدد رومي، که احتمالا از جمله متخصصان علم هندسه ، معماران و مهندسان نظامي بودند، پس از نبرد ادسا به ايران تبعيد شدند.
٣ در واقع ، بهتر است که پل هاي دورٔە ساساني که در ايران ساخته شده بودند ر اينگونه تعريف کرد:«پل -سد»، که به طور عمده نقش «موانع رودخانه اي» را به عهده دارند.