چکیده:
استاد شهریار یکی از شاعران بسیار ارزنده ایران همواره با کمک گرفتن از
مخزن اندوخته های اجتماعی ، ادبی و فرهنگی خود ، منشا تاریخی ، شخصیت و
هویت م لی خویش را آشکار نموده و به معرفی پایگاه و حافظه تاریخی مردم
ایران زمین پرداخته است . از این رو زبان فارسی ، عامل هویت بخش تفکر ملی
و فرهنگی استاد شهریار بوده است . شعر نیز بازتاب فرهنگ ، تاریخ ، آداب و
رسوم یک ملت است و هویت آن را تشکیل می دهد . بنابراین بررسی شعر
شهریار ضمن اینکه تصویری از تحولات فرهنگی و فکری مردم ایران را نشان
می دهد آیینه ای است که می توان رویکرد شاعران این سرزمین را نیز به خوبی
در آن مشاهده نمود . شهریار در اکثر اشعارش از ایران یاد می کند و هویت
ایرانی را گرامی می دارد ودر آثاراستاد شهریار از جایگاه بسیار والایی برخوردار
است. علاقه و شیفتگی شهریار به ایران پس از اسلام بسیار ارادتمندانه است و
به عبارت دیگر گذشته های بسیار دور توجه شاعر را جلب می نماید و او را
مفتون عظمت و شکوه دوران باستان می سازد. اما بالاترین سطح ، در اشعار
شهریار جایگاه ملی و ایرانی است که رابطه شاعر با کشورش را تجلّی می نماید
در شعر شهریار هویت ایرانی ثابت است و ساختارش از دیگر مطالب محکم تر
است. شهریار در سرودن انواع گونه های شعر فارسی مانند قصیده ، مثنوی ،
غزل، قطعه، رباعی و شعر نیمایی نیز تبحر داشته است . شهریار نسبت به
حضرت علی بن ابی طالب «ع» ارادتی ویژه داشت و همچنین شیفتگی بسیاری
نسبت به شاعربزرگ ایران حافظ داشته است.
خلاصه ماشینی:
شهريار براي اينکه تأثير کلام و قدرت بيان خود را به مراتب بيشتر و عميق تر بسازد از انواع صنايع بديع با کمال مهارت استفاده نموده و در نظم خود بـه تـشبيه ، اسـتعاره ، مجاز، کنايه ، تعريض ، مبالغه ، تضاد، تکرير، تـشخيص و انطـاق ، جنـاس ، خطـاب ، نـدا، سؤال ، استفهام و غيره ، جا و اهميت مخصوص داده است .
اما به طوري که در بيت بالا ديده مي شود شاعر به زبان ساده اين فکر خـود را بيان نکرده بلکه به صنعت بديع توسل جسته ، روي روزگار را گرفتار کمند زلف هاي پر پيچ و خم شب ديجور نموده و اشک هائي را که از چـشمانش ريختـه بـه يـک آسـمان ستارگان بي شمار مانند کرده است .