چکیده:
تشیع از بدو خلافت عباسیان با چالشهای فکری گوناگونی از سوی حکومت و برخی جریانهای فکری مواجه بوده است. پژوهش حاضر با بهرهگیری از منابع کتابخانه ای،گزارش و شواهد تاریخی، در پی یافتن پاسخ به این پرسش است که موضع شیعه امامیه در مقابل صفآرائیهایی که از سوی جریانها صورت میگرفت چه بود و اساساً چگونه توانست هویت خود را در مقابل آنان حفظ نماید؟با تسلط ترکان بر خلافت اسلامی و سلطه عقیدتی سلفیه، شیعیان در تنگناهای سیاسی، اجتماعی بیشتری قرار گرفتند. در این دوره،امامان(ع) توانستند متناسب با مقتضیات زمان و مکان، راهکارهای ویژهای چون مناظره، طرد، تکفیر، مکاتبه و... استراتژی حفاظت از جریان فکری شیعه و رشد تمدنی امامیه را دنبال نمایند.
بر اساس یافتههای این تحقیق که به روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته؛ابناءالرضا(ع) با معرفی معارف توحیدی و آموزههای مکتب تشیع؛ همواره در مبارزات، مکاتبات و مناطرات خود، تنها راهحل ریشه ای برای نجات جامعه و هدایت جریانهای فکری را توجه و تمسک به ثقلین مطرح میکنند و سایر جریانهای فکری را عاری از انحراف ندانستهاند.
From the time of Imam Rezachr(chr(chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))39chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39'))))39chr(chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))39chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))))s (AS) martyrdom until the beginning of his Minor Absence, Imami Shiites faced serious intellectual, cultural, and ideological challenges made by the Abbasid government and the currents of thought attributed to it. The focused question of the present study is, what the position of the Imami Shiites was in the face of the array made by the government and its agents, and how it could maintain its identity and not be absorbed in the usual religions of that period such as Muchr(chr(chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))39chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39'))))39chr(chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))39chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))))tazilites and Hadith? The hypothesis is that the policy of supporting the Muchr(chr(chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))39chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39'))))39chr(chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))39chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))))tazilites in Mamun period paved the way for the expansion of Imami Shiites activity in the field of political thought development, but with the political domination of Turks and the ideological domination of Salafis over the Shiite Islamic Caliphate, they became more and more in political and social difficulties. Perhaps it can be said that the Imami Shiites enriched its culture in such an environment in order to preserve itself in the periods of suppression and pressure in influencing the dominant culture of the Islamic society.
خلاصه ماشینی:
بخش دوم آثاری چون رساله «بازکاوی احادیث امام هادی (ع ) با تکیـه بـر فضای تاریخی صدور روایات » نوشتۀ کاظم فتاح دماوندی که به گونـه شناسـی موضـوعی بر روایات امام هادی (ع ) پرداخته اسـت ؛ یـا مقـالاتی چـون «روش شناسـی حرکت هـای مکتبی امامان (ع )» از علیاکبر نوایی در فصلنامه پژوهش هـای اجتمـاعی اسـلامی، «امـام هادی (ع ) پرچم دار اندیشه و فرهنگ اسلامی» از ابوالفضل هادیان در فصلنامه مبلغان یـا مقاله «امام هادی و زیارت جامعه کبیره » از جعفر الخباز در فصـلنامه شـیعیپژوهی کـه در زمینه معرفت شناسی و موضوعات کلامی به رشـتۀ تحریـر درآمـده انـد و عمـدتاً بـه مباحث معرفت شناختی و روایی متمرکز شده اند؛ بنابراین آثار مـذکور عمومـاً بـر تـاریخ سیاسی خلفا، هنر و معماری پایتخـت خلافـت ، جغرافیـای تـاریخی و مسـائل اجتمـاعی مربوط به خلافت و یا برخی تعـالیم در قالـب حـدیث و ادعیـه متمرکـز شـده اند و در برخی موارد اشاره گذرایی بر زندگی و سیره ائمه شیعه داشته انـد، ولـی نگارنـدگان ایـن مقاله بر آن شده اند تا با بررسی، شناسایی و مطالعه اسناد کتابخانه ای، نگـاهی محققانـه و نو به بررسی جریان های فکری و سیاسی آن دوره بپردازند و سـپس چگـونگی مبـارزه و مقابلۀ شیعه امامیه با آن را در کنار تحقق اهداف متعالی تشیع از ناحیۀ امامانی کـه غالبـاً تحت نظر، مراقب ، زندان ، تبعید و حصر بوده اند، به رشته تحقیـق درآورنـد.