چکیده:
از ابتدای دهه 1980، ایران در روابط بینالملل خود با بحرانهایی در سطح جهانی روبرو شده است. انقلاب اسلامی از جناح شرقی و جهان کمونیسم طرفداری نمیکرد و منافع جهان غرب با انقلاب در منطقه خاورمیانه ناسازگار بود. درنتیجه افزایش تنشهای بینالمللی دولت عراق با حمایت برخی از کشورهای بیگانه به مرزهای ایران حمله کرد. قسمت غربی ایران اشغال شد و مناطق نفتی ایران خسارت فراوان دید و بسیاری از شهرهای ایران ویران گشت. حامیان منطقهای و بینالمللی عراق وارد یک جنگ طولانی شدند. این جنگ بهناچار سیاست خارجی ایران را تحت تأثیر قرارداد. تحولات دهه 1980 و 1990 و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، چشماندازهای جدیدی را در زمینه روابط بینالملل فراهم کرد. ایران شرایط جهانی را برای خدمت به منافع ملی خودارزیابی میکرد. دولتهای رفسنجانی و خاتمی با تکیهبر سیاستهای تعاملی با جهان، درصدد جذب سرمایهگذاری خارجی و تسهیل توسعه کشور بودند و در این راستا اتحادیه اروپا میتوانست شریک مهمی باشد. اما در دولتهای بعدی، تنشهای ایران با جامعه بینالمللی بار دیگر افزایشیافته و روابط با اتحادیه اروپا و ایران با مشکلات جدی مواجه شد. دیپلماسی ایران کجا منافع ملی خود را دنبال میکرد و تا چه اندازه میتوانست موفقیت کسب کند؟ پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه اتحادیه اروپا و جمهوری اسلامی ایران از طریق روش تحلیلی - تفسیری با متد پژوهشهای تاریخی و مبتنی بر اسناد و اخبار منتشرشده انجام پذیرفته است.
خلاصه ماشینی:
تنها پس از جنگ دوم جهانی بود که اتحادیه های مختلف اقتصادی اروپایی مانند بازار مشترکالمنافع بریتانیا و جامعه اقتصادی اروپا به دلیل نیاز به نفت ایران روابط تجاری خود را با این کشور گسترش دادند.
اتحادیه اروپا و فرآیند تعاملات با ایران روابط ایران و اروپا از انقلاب تاکنون به پنج مرحله تقسیم می شود: سال های ١٩٧٩ تا ١٩٨٩ که با شعار نه شرقی نه غربی جمهوری اسلامی و با بحران گروگان گیری و جنگ عراق علیه ایران همراه بود.
در سال ١٩٩٥ به رغم گفتگوهای انتقادی بین ایران و اتحادیه اروپاက ایالات متحده بیشتر بر تغییر رفتارهای سیاسی ایران با وضع تحریم های فلج کننده تأکید داشت تا بر گفتگوی انتقادیက لذا آمریکا درصدد اعمال فشار بر اروپا در پیروی از این مشی داشت .
در گزارش فوریه ١٩٩٨ شورا از گفتگوی سازنده ذکرشده است که این خود نشانگر بهبود سطح روابط بین ایران و اروپا بود.
آمریکا فشارهای خود را در رابطه با لغو برنامه های اتمی ایران تشدیدکرده و آن را به مجامع بین المللی منجمله اتحادیه اروپا کشاند (لوموند دیپلماتیک ژوئیه ٢٠٠٣).
Europe and Iran, The economic and commercial dimension of a strained relationship, Foundation for European progressive studies, dec.
Conférence sur les relations Iran, Union Européenne et la Belgique.
th Council of the European union, council conclusions on Iran, 3124 foreign affaires council meeting.
Iran : Anew challenge to Europe foreign policy.
Open Letter to the Minister of Foreign Affairs of the European Union.
Iran and European Union.
European union and the Islamic republic of Iran.