چکیده:
پس از رواج نظریّههای نیما در شعر معاصر، به مرور تحوّلات عمدهای در قالب غزل ایجاد شد و نوآوریهایی متناسب با عصر تجدّد در شکل و محتوا و زبان و بیان آن رخ داد؛ تا جایی که کمکم جریان غزل نو شکل گرفت. شاعران این جریان در حوزههای مذکور برای غزل، تحوّلات چشمگیری را رقم زدهاند. یکی از غزلپردازان نوگرا، منوچهر نیستانی است که با توجّه به زمان ارائة غزلهایش جا دارد او را از پایهگذاران تحوّل در غزل فارسی به شمار آوریم و بپرسیم در غزلهای این شاعر کدامین گونههای نوآوری وجود دارند؟ هدف این پژوهش آن است که با روش توصیفی- تحلیلی، چگونگی حرکت نیستانی به سوی نوسازی غزل فارسی تبیین شود. یافتههای پژوهش نشان میدهد که او در شکل بیرونی غزل، نوآوریهای قابل ملاحظهتری دارد و از جملة آنها تحوّل در شکل نوشتاری، علائم سجاوندی، تعداد مصراعهای بیت، تعداد ابیات، تکرار بیت، وزن و قافیه است. علاوه بر این، تلاشهای این شاعر برای نوآوری در شکل درونی غزل، مورد تحلیل قرار گرفته است و برای این منظور، به واکاوی کاربرد روایت، صور خیال تازه، پارادوکسهای جدید و تناسبهای نو در غزل وی پرداختهایم. بیشتر این نوجوییها، نخستین بار، در غزل وی ظهور کردهاند و از آنجا به غزل نو راه یافتهاند.
after the spread of Nimayi's poetry, major changes took place in the form of ghazals, and innovations were made in accordance with the age of modernity in language, expression, form, and content, in as much as ,little by little the flow of new sonnet was formed.the poets of this movement have made significant changes in these areas for sonnet.one of the modernist lyricists is Manouchehr Neyestani, who, considering the time of presenting his ghazal, should consider him one of the founders of modernization in the form of Persian ghazal and ask what kind of innovations are there in the ghazal of this poet?The purpose of this study is to explain the descriptive-analytical method of how to move towards the modernization of Persian ghazal.The research findings show that he has more significant innovations in the external form of the ghazal, including changes in written form, punctuation, number of hemistich, number of verses, repetition of verses, metre and rhyme.In addition, his efforts to innovate in the inner form and mental form of the ghazal have been analyzed. in addition, the poet's efforts to innovate in the inner form of the ghazal have been analyzed, and for this purpose, we have explored narrative, new forms of imagination, new paradoxes, and new proportions in her ghazal. Most of these innovations first appeared in ghazal of Neyastani and from there they found their way to the new ghazal.
خلاصه ماشینی:
علاوه بر ايـن ، تـلاش هـاي اين شاعر براي نوآوري در شکل دروني غزل ، مورد تحليل قرار گرفته است و براي اين منظور، به واکاوي کاربرد روايت ، صور خيال تازه ، متناقض نماهاي جديد و تناسب هاي نو در غزل وي پرداختـه ايـم .
٢. جايگاه منوچهر نيستاني در غزل معاصر منوچهر نيستاني از غزل پردازان مبتکر معاصر و از ادامه دهندگان جدّي راه نيما در قالـب غزل است ؛ تا جايي که به او عنوان «نيماي غـزل » (نيسـتاني، مازيـار، ١٣٩٣: ٥٥٣) داده انـد؛ البتّه عليمحمّد حق شناس ، اين عنوان را براي سيمين بهبهاني نيـز بـه کـار بـرده اسـت (١٣٧٠: ١٥٣-١٦٨) که با توجّه به شروع نوآوريهاي سيمين در مجموعـه شـعر رسـتاخيز طي دهۀ پنجاه (همان : ١٥٣) جاي بحث دارد.
(237 دربارة اين دست تلاش هاي نيستاني تصريح و اشارة فراوان مـييـابيم ؛ چنـان کـه بـه نوشتۀ يکي از محقّقان ، نوآوري هاي او در غزل به اين صورت پيش ميرود که «بيت هـاي آن را ميشکند يا پاره هاي وزن را بيش از حدّ مجـاز تکـرار مـيکنـد، امّـا غالبـاً از قالـب سنّتي آن که آواي آشنايي دارد، پا فراتر نمينهد» (سليماني، ١٣٩٣: ٣٢٩) و به نوشتۀ يکـي ديگر از محقّقان ، ضمن غزل وي «تلاش فراگير در مسير رسيدن به فرم تـازه اي در غـزل و گسترش امکانات و ظرفيّت هاي صوري و محتوايي اين قالب ، چشم گيـر اسـت » (روزبـه ، .