چکیده:
بررسی موضوعی مانند خوراک و تغذیه در دوره تیموریان در پی آن است که از رهگذر تعمق در مصادیق نوشیدنی ها و خوردنی ها - که قاعدتاً در حوزه تاریخ خُرد (Microhistory) قرار می گیرد - و نیز با بذل توجه به موضوعات اجتماعی مرتبط با تغذیه -که در حوزه تاریخ کلان (Macrohistory) قرار میگیرد - به بررسی تاریخ فرهنگ جامعه تیموری بپردازد. در این مسیر جستجو برای شناسایی انواع مواد خوردنی و اثری که اختصاصاً با موضوع آشپزی و خوراک در این دوره فراهم شده است میتواند راهگشا باشد. این پژوهش درصدد پاسخدهی به این سوال است که وجه تمایز فرهنگ خوراک و تغذیه در دوره تیموریان در میان زندگی دربار، عامه و خانقاه ها چه بوده است؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که فرهنگ خوراک و تغذیه تحت تأثیر نحوه زیست قومی و اجتماعی قرار داشت و میتوان نسبتی بین آن برقرار کرد. این پژوهش از خلال نسبتی که میان موضوع خوراک و جلوههای مختلف حیات اجتماعی در این دوره برقرار می کند تلاش دارد تا از ظرفیت های این موضوعات در جهت پرتو افکندن به تاریخ فرهنگ دوره تیموریان بهره گیری کند. روش تحقیق در این مقاله توصیفی – تحلیلی است و از شیوة مطالعات کتابخانهای استفاده شده است.
Review topics such as food and nutrition in the timurid period it seeks to go through contemplation of beverages and snaghs which is usually in the realm of Microhistory placed and also by peying attention to social issues related to nutrition which is in the realm of macrohistory examine the history of the culture of the timurid society. In this search path to identify types of food and effects that specifically with subject cooking and food are provided during this period it can be helpful. This study seeks to answer this question that food and nutrition culture in the timurid period in the midst of court lif, omnibus and what the monasteries were like? Research results show that food and nutrition culture it was influenced by ethnic and social biology and a relationship can be established between them. This research is related to that between the subject of food and the various manifestations of social life in this period, it establishes trying to figure out the capacity of these issues in order to shed light on the history of culture take advantage of the timurid period. Research method in this article it is descriptive- analytical and library study methods have been used.
خلاصه ماشینی:
این پژوهش درصدد پاسخ دهی به این سوال است که وجه تمایز فرهنـگ خـوراک و تغذیه در دوره تیموریان در میان زندگی دربار، عامه و خانقاه هـا چـه بـوده اسـت ؟ نتـایج پژوهش نشان می دهد که فرهنگ خوراک و تغذیـه تحـت تـأثیر نحـوه زیسـت قـومی و اجتماعی قرار داشت و میتوان نسبتی بین آن برقرار کرد.
این پژوهش علاوه بـر پـرداختن بـه وجـه تمـایز فرهنگ خوراک و تغذیه در دوره تیموریان در میان زندگی دربار، عامه و خانقاه هـا درصـدد پاسخ دهی به این سوال است که رشد شهرنشینی چه تاثیری بـر زنـدگی اقتصـادی طبقـات اجتماعی دوره تیموریـان داشـت ؟ عـلاوه بـر نقـش و تـاثیر خانقـاه هـا در تـامین نیازهـای اقتصادی(خوراک) مردم چه بود؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که فرهنگ خوراک و تغذیه تحت تأثیر نحوه زیست قـومی و اجتماعی قرار داشت و میتوان نسبتی بین آن برقرار کـرد.
از تحقیقاتی کـه در ایـن زمینه البته در مورد دوره های دیگر تاریخ ایران صـورت گرفتـه اسـت مـی تـوان بـه مقالـه «پژوهشی درباره مصرف مواد خوراکی در رساله های برجای مانده آشـپزی از روزگـار صفویه : مطالعه موردی کارنامه و ماده الحیـوه »(١٣٩٥) اشـاره نمـود کـه بـه اسـتخراج و مقایســه مــواد خــوراکی در دوره ســلطنت شــاه اســماعیل (٩٠٧-٩٣٠ه ق ) و شــاه عبــاس اول (٩٩٦-١٠٣٨ ه ق ) در دوره صفویه می پردازد اما درباره پیشینه پژوهش های مربـوط بـه خوراک و تغذیه در دوره تیموریان باید به موارد زیر اشـاره کـرد: خـوراک و پوشـاک در آسیای میانه (٢ - هجری قمری)(١٣٧٥) که به اوضاع اقتصـادی و چگـونگی خـوراک و پوشاک در آسیای میانه می پردازد .